Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
taktówopartychnawysyłaniumisjitrybutarnychjeszczewczasachdy-
nastiiHan(Okamura2002:217-220).Jednakpozycjabarbarzyńcównie
zawszebyłabezkrytycznieakceptowanawśródludówwokółChin.WJa-
poniidochodziłodoróżnychpróbprzeformułowaniaiadaptowaniachiń-
skichidei.Sakayori(2002:271-272,274-282,305-307)wskazuje,żezaspra-
wąbudowypaństwaopartegonachińskichwzorcachprawnych(ritsuryō
kokka)wVIIwiekudokonanoteżemulacjichińskiegopodejściadoInne-
go,tworzącsystemnmałegocesarstwawschodnichbarbarzyńców”(Tōino
shōteikoku),wktórymtojapońskidwórcesarskiodgrywałrolęswoistego
centrumwobecnbarbarzyńskich”ludówarchipelagu(takzwaniEmishiczy
Hayato),którestałysięcelemekspansji.ZkoleiwokresieEdo(1603-1868)
niektórzyjapońscymyślicieległosilipoglądoutraceniuprzezChinystatu-
sunajbardziejcywilizowanegokrajuzuwaginapodbójprzeznbarbarzyń-
skich”Mandżurów-założycielidynastiiQing.Wmniemaniutychintelek-
tualistówtoJaponiamiałabyćspadkobiercącentralnejpozycji,wramach
ideiokreślanejprzezbadaczyjakonjapońskawersjaporządkucentrum-
barbarzyńcy”(Nihon-gatakaichitsujo)(Arano2003:160-164,172-174).
Działaniasłużąceograniczeniuiścisłejkontrolinadprzebiegiemkontak-
tówzeświatemzewnętrznymprzezpanującywówczasródsiogunówToku-
gawabywająinterpretowanewłaśniejakopróbautworzeniasymulakrum
chińskiegosystemudyplomacjitrybutarnej,wktórymtoJaponia(jednak
tylkowjejmniemaniu)stanowicentrum.Punktemzwrotnymdlajapoń-
skiegoświatopoglądustaniesiędrugapołowaXIXwiekuiwymuszenie
otwarciaportówprzezAmerykanów.StopniowodoJaponiidostawaćsię
będąnoweprądymyślowewykształconenaZachodzie,wśródktórychklu-
czowybędziepodziałludzkościnarasyorazideaprogresuistadiówucy-
wilizowaniaspołeczeństw.Szczególnietadrugakoncepcja,zawierająca
zazwyczajpodziałnatrzy,czterylubwięcejkategorii,określanychtermina-
mi,takimijakncywilizowani”,npółcywilizowani”,nbarbarzyńscy”,będzie
istotniewpływałanakształtowaniesięnowegoautowizerunkuistereoty-
pównatematobcychspołeczeństw.
KomoriYóichiwpublikacjistanowiącejpróbęodniesieniarozważań
postkolonialnychdosytuacjiJaponiizwracauwagęnaelementadaptacji
iprzetworzeniakolonialno-imperialnychdyskursówzachodnichodokre-
suMeiji.WedługKomoriego(2001:14-19)możnamówićorównoczesnym
istnieniunnieświadomościkolonialnej”(shokuminchitekimuishiki),proce-
suswoistejautokolonizacjipoprzezimitację,przyjmowanieiadaptowanie
