Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
rowo-religijnegoicywilizacyjnego,groźbapojawieniasiężądańpodważających
terytorialnystatusquowydawałasiębardzorealna.Pomimoukształtowaniasię
ruchównarodowowyzwoleńczychwramachgeograficznychjednostekadmini-
stracyjnychnarzuconychAfryceprzezkolonializm,jużnaetapiedekolonizacji
pojawiłysiępierwszeorganizacjespołeczneipolityczneodwołującesiędotoż-
samościetnicznejikulturowejjakogłównegowektoraorganizującegoaktywność
danejspołeczności.Niektóreznichwswoichprogramachformułowałypostula-
tyodnoszącesiędouzyskaniaprawadosamostanowieniadladanychjednostek
etnicznych,pomimożestałotowsprzecznościzzałożeniem,iżprocesemancy-
pacjiafrykańskichterytoriówzachodziłwramachjużistniejącychjednostekte-
rytorialnych.
Przykładytakichsytuacjimożnaznaleźćnaróżnychetapachprocesudekolo-
nizacji,jakiwróżnychczęściachkontynentuafrykańskiego.Wlatach40.i50.
ubiegłegostuleciarodziłsięnacjonalizmBakongo,któryformułowałpostulat
stworzeniajednolitegopaństwanaobszarachzamieszkiwaniatejwspólnotyet-
nicznejwKongu-Brazzaville,Kongu-LeopoldvilleorazwAngoli8.Pierwszej
połowywiekuXXsięgająkorzenienacjonalizmusomalijskiego(pansomalizm),
któryformułowałhasłabudowypaństwanarodowegoSomalisównawszystkich
ziemiachzamieszkanychprzeztęwspólnotęetniczną.Silnepoczucieprzynależ-
nościdojednejwspólnotykulturowo-językowejsprzyjałorozprzestrzenianiusię
ideipansomalijskichnaróżnychobszarachzamieszkiwanychprzeztęwspólno-
tęetniczną9.Problemokazałsiębardzoskomplikowany-iwkonsekwencjikon-
fliktogenny-gdyżziemiesomalijskiezostaływepocekolonialnejrozdzielo-
nepomiędzypięćodrębnychjednostekterytorialnychadministrowanychprzez
czterypaństwa.ByłytoSomaliWłoskie,SomaliBrytyjskie,SomaliFrancuskie
(od1967r.FrancuskieTerytoriumAfarówiIssów,apodekolonizacjiw1977r.
RepublikaDżibuti),Kenia(terytoriumzależneWielkiejBrytanii,Somalisidomi-
nowaliwPółnocno-WschodniejProwincjiGranicznej)orazEtiopia(którawłą-
czyładoswojegoterytoriumetniczniesomalijskiregionOgadenwczasiepod-
bojówcesarzaMenelikaIIpodkoniecXIXwieku).PodekolonizacjiSomali
WłoskiegoiSomaliBrytyjskiego,któreutworzyływ1960r.RepublikęSomalii,
władzenowegopaństwazaczęłyprowadzićpolitykębudowynWielkiejSomalii”,
cooznaczałowysuwanieroszczeńterytorialnychpodadresemsąsiadów,podsy-
caniesprzecznościetnicznychnaichterytoriachiwkonsekwencjiwzrostantago-
nizmówprowadzącychdowybuchukonfliktówwtzw.RoguAfryki.
8JózefChałasiński,KrystynaChałasińska,BliżejAfryki,InstytutWydawniczyPAX,Warszawa1965,
s.382-383;ColinLegum,CongoDisaster,PenguinBooks,Harmondsworth1961,s.70.
9Szerzejzob.I.M.Lewis,APastoralDemocracy:AStudyofPastoralismandPoliticsamongthe
NorthernSomalioftheHornofAfrica,OxfordUniversityPress,NewYork1961(zwłaszczarozdz.X,
s.266-295);AnnaMrozek-Dumanowska,IslamanaródwAfryce:Somalia,Sudan,Libia,Państwowe
WydawnictwoNaukowe,Warszawa1973.
