Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społeczno-poznawczateoriaosobowości...
13
Kształtowanieosobowościzaczynasięodformowaniapopędów,
amożliwejestdziękiposiadaniuprzezczłowiekaodziedziczonych
właściwości,takichjak:wrażliwośćnazmianystanuśrodowiska
wewnętrznegoinabodźcezzewnętrznegootoczenia,zdolnoścido
uczeniasięikształtowaniasprawności,dziękiktórymmożnauni-
kaćzdarzeńprzykrychiaktywnieposzukiwaćzdarzeńprzyjemnych.
WłaściwościteokreślaautorjakoDmateriałyiurządzenia”(tamże,
s.19),zktórychbudowanesąskomplikowanekonstrukcje(popędy).
Popędyizwiązaneznimiemocjestanowiąpierwszą(niższą)in-
stancjęregulacji.Dziękigromadzeniudoświadczeń,główniewkon-
taktachzosobamiznaczącymi,dzieckozdobywaumiejętnośćoceny,
cojestdobre,acozłe,cowybrać,azczegozrezygnować,czylinaby-
waregułyocenianiazjawiskiporządkowaniaświata.
Wtensposób,Dnapierwotny,niestabilnyiprzypadkowysposób
wartościowaniazjawisk,zostajenałożonysystemspołecznychwy-
mogów,któredoprowadzajądoutworzeniasystemureguł,według
którychrzeczywistośćjestwartościowana”(Reykowski,1980,s.25).
TensystemautorokreśliłjakoSiećWartości(SW),któraniejestjuż
naturyczystobiologicznej,leczstanowizłożonyukładstworzony
wprocesieprzekształcaniasiępierwotnychikolejnychkonstruktów
osobistych.ReykowskiiKochańska(1980)rozwójprocesuwarto-
ściowaniałączązogólnymprocesemrozwojowymdziecka,awge-
nezieSieciWartościdopatrująsiętrzechźródeł.Sąto:
1)procesnadawaniaznaczeniaemocjonalnegoprzedmiotom
izjawiskom,któreDzdolnesąwpływaćnastanorganizmu,wzbudza-
jąclubredukującimpulsypopędowe”;
2)procesprzyswajaniawartościpodwpływemotoczenia,które
przekazujereguływartościowania;
3)Dprocestworzeniawartościdziękiwłasnej«wartościotwórczej»
aktywnościpodmiotu”(Reykowski,Kochańska,1980,s.26–27).
Autorzyzauważają,żeuróżnychludzitetrzyźródławróżnym
stopniuwpływająnaostateczneukształtowaniesięSWiwdorosłym
życiupewniludziepozostająwwiększymstopniupodwpływemre-
gułwartościowaniapłynącychzotoczenia(konformiści),ainnikie-
rująsięregułamiwłasnegoautorstwa.Wartościowaniemożezatem
miećcharakterbardziejkonwencjonalnylubbardziejautonomiczny.
Tęzróżnicowanądrogętworzeniasięsystemówwartościowania
możnadostrzecprzyokazjianalizowaniazjawiskarozwojuagresyw-
