Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społeczno-poznawczateoriaosobowości...
15
Reykowskizwracarównieżuwagęnainnąprawidłowość,którą
określamianemDzgodnościewaluatywnej”.Jestonawynikiemprze-
twarzaniainformacjiwSieciWartości,dziękiczemucechyprzedmio-
tuuważanezadobreiważnesąłączoneioddzielaneodtego,cojest
uważanezazłe,iodcechbłahych,mniejważnych.Jesttorozwiązanie
(manipulacja)pozwalająceradzićsobiezezłożonościąprzedmiotów
izjawiskprzezpomijanieilekceważenietychcechiprzejawów,któ-
resązłe,iaprobowanie,niekiedyprzesadne,cechuznanychwcześ-
niejzadobre.Operacjatamożeprowadzićdoprzewartościowania
obiektu.Dziękitemuuzyskujesięzgodnośćwoceniekonkretnego
przedmiotu,zjawiskalubosoby,arównocześnieosiągasięmożliwość
konsekwentnego,jednoznacznegoiusprawiedliwionegozachowa-
niawsytuacjachzaburzającychdawniejutrwaloneoceny,czylinie-
przyjemnierozczarowujących.WśróddziecizjawiskoDzgodności
ewaluatywnej”występujepowszechniewsytuacjach,gdyjednostki
popularne,ogólnieuważanezadobreizdolne,nieoczekiwanienaru-
szająaprobowanenormylubosiągająsłabewyniki(dzieciopopular-
nymkoledzemówiąwtedy:dziśmiałgorszydzień,źlesięczuje,jest
wgorszejformie).
WprzypadkujednostekniepopularnychprocesDzgodnościewalu-
atywnej”przebiegawkierunkuodwrotnymipoleganauporczywym,
niesłusznympodtrzymywaniucałościowejnegatywnejoceny,nawet
wprzypadkach,gdyjednostkite,dziękiwielkimwysiłkom,uzyskują
dobrewynikiizmieniająswojezachowaniawkierunkunormapro-
bowanychprzezgrupęrówieśniczą.StądDlos”takichjednostekjest
trudny,amożebyćzmienionytylkoprzezkonsekwentnedążenia(pra-
widłowezachowaniaiznaczącewynikiwróżnych,wysokocenionych
aktywnościach),mimouporczywieprzejawianychzłychocenzestro-
nyjednostekpopularnych,zwłaszczaliderówgrupy.
RozwójSieciWartościzmierzarównieżdoprzypisywaniaprzed-
miotomwartości,niezależnychodinteresówkonkretnychjednostek
ispołecznegoprocesuwartościowania.Efektemtegoprocesusą
wartościjakoDprzedmiotysamewsobie”,czyliwartościautotelicz-
ne,absorbująceuwagę,wyzwalająceczynnościdoprowadzającedo
wytworzeniasięwumyślezłożonejstrukturyowłasnościDukładu
stabilnego”,zapewniającegorównowagę,iposzukiwaniainformacji
treściowozgodnychztymukładem(Reykowski,Kochańska,1980,
s.31).
