Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Żywanowska,Agresjauosóbzlekkąniepełnosprawnościąintelektualną,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-330-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2005
20
Agresjauosóbzlekkąniepełnosprawnościąintelektualną
Ponadtowystępujeczęstonieumiejętnośćkontrolireakcji,atakżewyraźne
odczuwanieiprzejawianiepostawynegatywizmuwstosunkudootoczenia(por.
Skorny,1993,s.121).Wdefinicjitejpojawiająsięcharakterystycznecechyagre-
sywności,doktórychmożnazaliczyć:nieadekwatnośćreakcji,znacznenatężenie,
szerokikrągadresatówtychreakcji,nieumiejętnośćkontrolizachowaniaoraz
postawęnegatywizmu.
Reasumując,możnawyróżnićtrzysposobyrozumieniaagresywności.Po
pierwsze,terminutegoużywasiędonazwaniastyluzachowaniasiękonkretnej
osoby.Mówisięwtedyokimś,żecharakteryzujesięagresywnością,kiedyna
tleporównywanejpróbyzachowanieagresywnewystępujeuniegobardzoczę-
sto,odznaczasięznacznymnasileniem,przejawiajewstosunkudodużejliczby
osóborazjestwywołanestosunkowodrobnymiprzyczynamiiwystępujewwielu
różnychsytuacjach(Berkowitz,1962;Buss,1961;Grochulska,1982;Kubacka-
-Jasiecka,1975;Skorny,1968).Podrugie,agresywnośćrozumianajestjakojedna
zcechosobowościczłowieka.Oznaczaonawtymwypadkurelatywniewiększe
natężeniewłasnościwyzwalającychgotowośćdoagresywnegozachowania(Ko-
sewski,1977).Wtrzecimujęciu,jakotendencjaczysiłanapędowa,agresywność
powoduje,żepodmiotaktywnieposzukujesytuacjiimożliwościszkodzeniaoraz
zadawaniacierpieniainnym(Frączek,1973).
Zdotychczasprzytoczonychpoglądówbadaczywynika,żeróżniąsięoni
przedewszystkimzdaniemnatematcelowościdziałania.Jednostanowiskore-
prezentująci,którzyuważają,żeaspektzamiaruwyrządzeniakrzywdyjestroz-
strzygającyotym,czynastąpiłaagresjaczyteżnie.Przeciwnicytegostanowiska
nienadajątemufaktowipierwszeństwa,twierdzączgodnie,żekażdedziałanie
wywołującestratęibólmożnanazwaćagresją.Działaniatewliteraturzesąna-
zywaneagresją,aktemagresji,reakcjąagresywnąlubzachowaniemagresywnym.
Terminyte,napodstawieprzytoczonejliteratury,możnatraktowaćjakotożsa-
meidlategobędąwtejpracyużywanezamiennie.Drugiezaśzasadniczepoję-
ciewyodrębnioneprzezwielubadaczycharakteryzujesiępewnączęstotliwością
ipowtarzalnością.AutorzyzgodnieokreślająjejakoDagresywność”itakbędzie
równieżujmowanewtejdysertacji.
1.1.3.Przemoc
Wliteraturzeprzedmiotu,odpołowylatosiemdziesiątychwfa-
chowejliteraturzeanglojęzycznejiniemieckiej,aodpoczątkulatdziewięćdzie-
siątychtakżewpolskiej,możnadostrzecwzajemneprzenikaniesięznaczenia
pojęćDagresja”iDprzemoc”orazichzamiennestosowanie,coJ.Surzykiewicz
(2000,s.30–32)określamianemDdyfuzjipojęciowej”.Możnarównieżzaobser-
wować,jaktwierdziK.Hurrelmann(1995;Hurrelmann,Rixius,Schirp,1996),
żepojęcieprzemocystajesięnadrzędnewstosunkudopojęciaagresywnychza-
