Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
pobicieczyzabójstwo),czymdorównująprzestępczymchłopcom.Popełniają
jewcorazmłodszymwieku,najczęściejwceluzdobyciapieniędzy,acodruga
znichwcześniejplanujeichpopełnienie(Biel2008).
Zjawiskoprzestępczościnieletnichewoluujewzakresierozmiarów,
dynamikijakiczęstotliwościpopełnianiaposzczególnychrodzajówprze-
stępstw.ZagadnienietoszczegółowoanalizujeUrban(2000),opierającsięna
statystykachzlat90.Zauważaon,żewPolscezaczynająsiępojawiaćmasowo
problemyzwiązanezprzestępczością,którewcześniejzaczęływystępować
wkrajachzachodnich(np.narkomaniaczyterroryzm).Podstawowymika-
tegoriamiprzestępstwmłodzieży,ocenianymijakonajbardziejszkodliwe
społecznie,czteryprzestępstwaprzeciwkożyciuizdrowiu(zabójstwa,
uszkodzeniaciała,bójki-pobiciaizgwałcenia)oraztrzyprzestępstwaprze-
ciwkomieniu(kradzieżeirozbójniczewymuszenia,kradzieżezwłamaniem
ikradzieżemieniaprywatnego).Pierwszagrupaprzestępstwokreślanajest
mianemgwałtownych,ajejwzrostilościowyświadczyobrutalizacjiczynów
przestępczych,którecorazczęściejopartenaagresjiiprzemocy.Wzrost
przestępczościgwałtownejwśródmłodzieżyprzybieratempo3-4-krotnie
szybszeniżwzrosttakiejprzestępczościwśróddorosłych.Przestępstwa
gwałtownestająsiętypowedlawspółczesnejpolskiejmłodzieży-konklu-
dujeUrban.Wśródkryminologówpojawiasięjednakwątpliwość,czywzrost
liczbyprzestępstwgwałtownychniejestgłównierezultatemczęstszegoniż
dawniejzgłaszaniaichpolicjiprzezcorazbardziejwrażliwenaprzemocspo-
łeczeństwo(Stańdo-Kawecka2009)
Innecharakterystycznecechyprzestępczościmłodzieżytodynamicz-
nywzrostprzestępstwnarkotykowych,systematyczneobniżaniesięwieku
sprawcóworazpopełnianieprzestępstwwgrupach.Woparciuodanesta-
tystycznezlat2000-2008możnapowiedzieć,żeliczbaprzestępstwprze-
ciwkożyciuizdrowiupopełnianychprzeznieletnichwzrosłao46%,liczba
przestępstwnarkotykowychwzrosładwukrotnie,aliczbasprawcówczynów
karalnych,którzynieukończyli13rokużycia,wzrosłao40,2%(Noszczyk-
-Banasiewicz2010).
Strukturaprzestępczościmłodzieżyustalonanaprzełomie2002/2003
rokuwbadaniachtypuself-reportnapopulacjiniemalczterechtysięcy
uczniówwwieku13-16lat(Kossowska2007)jestwdużymstopniuzbież-
nazestrukturąujawnionąwoparciuostatystykipolicyjne.Przykładowo:
30,4%dopuściłosiękradzieżywsklepie,6,9%włamałosiędodomu,sklepu
lubkiosku,a28,8%uczestniczyłowpaserstwie,gdyzaśwziętopoduwagę
tylkochłopców,odsetkiznaczniewzrosłyidlakolejnychzachowańwyno-
siły38,7,10,0i38,6.Jeślizaśchodzioczynyzużyciemagresji,przemocy
idestrukcji,tonaplanpierwszywysuwająsię:pobicie(32,6%),pobicie
kogośwgrupie(16,0%),niszczeniemebliwszkole(17,1%)niszczenieławek