Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wposzukiwaniupodstawodpowiedzialnościwewspółczesnymprawiekarnym...
29
nokarną,poszukiwaćmożnaoczywiścienaróżnychpłaszczyznach.Kon-
frontacjatychpłaszczyznpowoduje,żeposzukiwanieargumentówstajesię
owielebardziejskomplikowaneniżbysiętoprimafaciemogłowydawaći-
coważniejsze-sięgadalekopozakompetencjeosóbzajmującychsięprawem
karnym.Chodzibowiemnietylkooto,jakoceniamyokreślonystanrzeczy,
czyprzypisujemymujakąkolwiekwartość,jakplasujemygowtworzonej-
wsposóbmniejlubbardziejrefleksyjny-hierarchiiaksjologicznej,aletakże
okryteriarozwiązywaniakolizji,wjakichrozbudowanesystemywartości
musząznaturyrzeczypozostawać.Zdajemysobieprzecieżsprawę,żena
fundamentalnepytanie,czyokreślonystanrzeczyxstanowiwartość,którą
należałobychronićzapomocąnormzakazującychpodejmowaniazachowań
zmierzającychdojejnaruszenia,absolutystaaksjologicznyudzieliłbyzupeł-
nieinnejodpowiedziniżzwolennikrelatywizmuaksjologicznego.Rzeczbo-
wiemwtym,że-nacozwracasięuwagęwdebaciefilozoficznej-zmienność
wartościnierozstrzygaoichabsolutnymczyteżrelatywnymcharakterze.
Relatywista-podkreślającowąwżadensposóbnieograniczonązmienność-
posuwasięzadaleko,zkoleiabsolutystaformułujezbytradykalnewnioski,
jeślitwierdzi,żewartościniepodlegająjakiejkolwiekmodyfikacji.Mówiąc
zaśinaczej-błądobuskrajnychpostawpolegaćmożenatym,żerelatywista
niestawiazmiennościżadnychgranic,podczasgdyabsolutystawyznaczaje
wsposóbkategoryczny.Tymczasemzwolennicyobuprezentowanych-tak
przecieżskrajnieodmiennych-stanowiskniesąwstaniepodaćprzekonu-
jącychargumentównapoparcieswojegopoglądu.Filozofowiezajmujący
sięrozważaniamiaksjologicznymiczęstogotowibylibyzaśuznać,żefakt
zmiennościwartościaninieprzesądzaonprawdziwości”tezyrelatywizmu
aksjologicznego,aninieprzemawiazaabsolutyzowaniemwartości10.Ozna-
czałobytojednak,że-obierającperspektywęfilozoficzną,awszczególności
sięgającdoinstrumentariumwypracowanegowaksjologii-niezdołaliby-
śmywsposóbeliminującyjakąkolwiekdyskusjęudowodnić,żeokreślony
stanrzeczyxjestwartościowyorazżejegowartościowośćniejestuzależnio-
naodrozmaitychuwarunkowań,związanych-mówiącnajoględniej-ze
sposobempostrzeganiaotaczającejnasrzeczywistościwkażdymzmożli-
wychjejwymiarów.
10Zob.szerzejnatentemat:R.Ziemińska,Spórrelatywizmuzabsolutyzmemnatemat
pojęciaprawdy,nRocznikiFilozoficzne”2009/57/1;R.Wiśniewski,Probabilizmetycznywobec
sporurelatywizmuzabsolutyzmemwetyce,nActaUniversitatisNicolaiCopernici.Filozofia”
1993/14(250).
