Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
RozdziałI
Przesłankidecydująceostopniuicharakterzewzrastającegoudziałupod-
miotówsubpaństwowychwstosunkachmiędzynarodowychmogąbyćbardzo
różne.AleksandrKuzniecowpodzieliłjenadwiegrupy,wyróżniajączewnętrzne
(uniwersalne)iwewnętrzne(krajowe)przyczynyaktywnościparadyplomatycznej
regionów.Wramachpierwszejgrupyuwypukliłzjawiskaglobalizacjiiregio-
nalizacji,podkreślając,żestanowiąonekluczowedeterminantywspółczesne-
goświata,kształtująceglobalneuwarunkowaniapolitycznego,ekonomicznego
ikulturowegorozwojupaństw.Współzależnościwystępującemiędzytymisiłami
napędzającymirozwójorazichsynergiapowodują,żeprocesydecyzyjnezwią-
zanezwszelkimisferamiżyciaspołecznegostająsięmniejzależneodregulacji
napoziomiepaństwnarodowych,ajednocześniecorazbardziejwarunkowane
czynnikamizpoziomuponadnarodowegoisubpaństwowego(regionalnego).Za
istotneczynnikizewnętrzneprzyjąłtakżedemokratyzację64orazzacieraniesię
wyraźnychróżnicmiędzyproblematykąnależącądosferypolitykiwewnętrznej
izagranicznej65.
Badacztenzawewnętrznedeterminantydziałalnościparadyplomatycznej
uznałzkoleiczynnikizwiązanezprocesamifederalizacjiidecentralizacjipaństw,
zjawiskaodnoszącesiędoproblematykiprocesówpaństwowotwórczych/autono-
mizacyjnych66,nieefektywnośćpolitykizagranicznejrealizowanejprzezwładze
centralne67,asymetriępotencjałówposzczególnychregionówdanegopaństwa68
orazbodźcezewnętrznestymulującezainteresowanieaktywnościąmiędzyna-
rodowąnapoziomieregionów69.Podkreśliłwtymkontekścietakżeznaczenie
regionalnychliderówipartiipolitycznych,jakrównieżprzygranicznepołożenie
częściregionów70.
64Paradyplomacjatraktowanajestjakowynikliberalizacjipolitycznejipluralizacjiprocesu
decyzyjnegozwiązanegozpolitykązagraniczną.
65A.S.Kuznetsov,Theory…,s.1i102-104.
66Aktywnośćmiędzynarodowamożebyćefektemdążeniadanegoregionudouzyskania
większejniezależnościodwładzpaństwowych,anawetwłasnejpaństwowościiuznanianaarenie
międzynarodowej.
67Dotyczyćtomożezwłaszczakonkretnychobszarówaktywnościmiędzynarodowejpań-
stwa;poszczególneregionydysponowaćmogąwiększymodwładzcentralnychdoświadczeniem,
wiedząizasobamidlaprowadzeniadziałańwpewnychsferachtakżewrelacjachzpartnerami
zewnętrznymi.
68Regionyonajwiększychpotencjałachinajwyżejrozwinięteprzejawiająwiększąskłonność
doaktywnościparadyplomatycznej,zwłaszczawodniesieniudosferymiędzynarodowychstosun-
kówgospodarczych.Decydujeotymgłównieichuprzemysłowienieiudziałwmiędzynarodowej
wymianiehandlowej.DorozważańKuzniecowadodaćnależytakżeformalnąlubfaktycznąasy-
metriępolitycznychmożliwościrealizowaniaparadyplomacjiprzezregionytegosamegopaństwa
(różnicetakiewidaćnaprzykładzieFederacjiRosyjskiej).
69KuzniecowpodałprzykładywpływuinstytucjonalnegoUEnaregionyjejpaństwczłon-
kowskichorazpolitycznegooddziaływaniaFrancjiwlatachprezydenturyCharlesadeGaulle’a
naQuebec.
70A.S.Kuznetsov,Theory…,s.105-108.
