Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Początki,rozwójiorganizacjaWłoskiejAkcjiKatolickiej
21
4.Piśmiennictwo;5.Sztukachrześcijańska.Zpodziałemnatesekcje
(od1903rokuprzemianowanenagrupy)byłyorganizowanedoroczne
obradykongresu.
Wpaździerniku1892roku,nawniosekGiuseppeToniola(1845-1918)13,
zebrałsięwGenuiIKongresStudiówSpołecznych,któryożywiłdzia-
łalnośćkulturalnąwcałychWłoszech,ujawniającąsięwszeregupism
społecznych.W1893rokuToniolozałożyłwPizienRivistaInternazio-
nalediScienzeSocialieDisciplineAusiliarie”(nPrzeglądMiędzynaro-
dowyNaukSpołecznychiDziedzinPokrewnych”).Najegołamachpisał
ochrześcijańskiejdemokracji,zagrożeniachwynikającychzgospodarki
kapitalistycznejiideologiimarksistowskiej,atakżezachęcałkatolików
doudziałuwżyciuspołeczno-politycznym.W1894roku,poencyklice
Rerumnovarum(Okwestiirobotniczej)LeonaXIII,sformułowałpierw-
szyprogrampolitycznychrześcijańskiejdemokracji-nProgrammadei
cattolicidifrontealsocialismo”(nProgramkatolickiwobecsocjalizmu”).
ZdaniemToniolademokracjachrześcijańskato:nustrój,wktórymwszyst-
kiesiłyspołeczne,prawneiekonomicznewpełniswegohierarchicz-
negorozwojuwspółpracująproporcjonalnienarzeczpowszechnego
dobra,dającwostatecznymwynikunajwiększekorzyściklasomniż-
szym”14.NatomiastLeonXIII(zwanynpapieżemchrześcijańskiejde-
mokracji”)wencykliceGravesdecommunire(Odemokracjichrześci-
jańskiej),chcącusunąćwszelkądwuznacznośćpojęciandemokracja”
(używanegowówczaswznaczeniupolitycznymiantychrześcijańskim),
napisał:
Nieprzystoinadawaćznaczeniapolitycznegochrześcijańskiejdemokracji.
Gdyżchoćsłowodemokracjawedługetymologiiipojęciafilozofówsłużydo
określeniaformyrząduludowego,wtymwypadku,poodrzuceniuwszelkiego
sensupolitycznego-znaczyjednodobroczynnedziałaniewduchuchrześci-
jańskimnarzeczludu15.
13GiuseppeToniolo-ekonomista,profesorUniwersytetuwPizie(wlatach1879-1917
kierowałKatedrąEkonomiiPolitycznej),socjolog,działaczspołeczny,wybitnyprzed-
stawicielkatolickiegolaikatu,apostołżyciaspołecznego,aktywistaruchukatolickie-
gowostatnichlatachXIXinapoczątkuXXstulecia,błogosławionyKościołakatolic-
kiego(2012).
14L.Civardi,PodręcznikAkcjiKatolickiej,t.2:Praktyka…,dz.cyt.,s.47-48.
15Tamże,s.48.
