Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bernatorSzpeer29kwietnia/10majawydałspecjalneodezwy
doduchowieństwaimarszałkówszlachty,abyniedopuszczali
dojakichkolwiekmanifestacjiskierowanychprzeciwRosji.
Policjęzobowiązanodonatychmiastowegoinformowania
gubernatoraowszystkichnabożeństwach,podczasktórych
śpiewanoBożecośPolskęczyZdymempożarów.Terozporządze-
niagubernatoragrodzieńskiegowidoczniepodziałały,bonie
odnotowanowźródłachinformacjiouroczystościachkościel-
nychwintencjiodzyskanianiepodległości.
WprzypadkuGrodnanajwięcejnabożeństwocharakte-
rzepatriotyczno-religijnymodbyłosięwokresieczerwiec-
sierpień1861r.Trudnotuopisywaćkażdezokołodwudziestu,
jakieodprawianowkościołachtegodwudziestotysięcznego
miasta.Najczęściejmodlonosięiodprawianomsze,zarówno
rano,jakiwieczorem,wkościelefarnymipobernardyńskim.
Wtymmiejscuwspomnęjedynieotych,októrychbyłonajgło-
śniej.Zacznęodnabożeństwawkościelefarnym17/29lipca.
Podczasporannejmszywpewnymmomenciezaczętośpiewać
BożecośPolskę.WtrakcieśpiewaniaWiktorLebel,kancelista
RząduGubernialnegoGrodzieńskiego,pogroziłpalcemko-
misarzowipolicji,którypojawiłsięnanabożeństwie.Komi-
sarzbyłPolakiemikatolikiem,trudnowięcbyłozabronićmu
uczestnictwawmszy.Poczułsięontymgestemurażonyiwy-
szedłzkościoła,byzłożyćdonosupolicmajstranazachowanie
urzędnika.Niebawemobydwajpolicjanciprzybylidokościoła
ichcieliaresztowaćLebla.Zostalijednakotoczeniprzeztłum,
któryniedość,żeniepozwoliłgoaresztować,alezacząłżądać,
byuwięzionowszystkich,bowkościeleniebyłotakiejosoby,
którabynieśpiewałahymnu.Chwilowourzędnikuniknął
aresztu.Gubernatorjednakżenieodpuszczałipoleciłpolicji
sprowadzićLebladoswegobiura.Tukancelistazostałaresz-
towanyizarazemzwolnionyzposady.
Postępowaniewładzwcalenieuciszyłomieszkańców
Grodna,leczwręczprzeciwnie‒zmobilizowałoichdourządze-
niawieczoremdemonstracjiprzeddomemgubernatora.Ze-
brałosiętamokoło300osóbdomagającychsięzwolnieniaLebla
zaresztu.Dorozproszeniatłumutrzebabyłoużyćwojska.
Potymincydenciegubernatorwydałpoleceniaodpo-
wiednimsłużbom,bypodczasnabożeństwasprawdzalipo-
stawęurzędników.Jeśliuczestniczylioniwśpiewachpatrio-
tycznych,bylinatychmiastzwalnianizposady.
Jednakrozporządzeniegubernatorawnajmniejszym
stopniuniewpłynęłonazaniechanieśpiewówpatriotycznych
podczasnabożeństw.Już2/14sierpniaodprawionodwiemsze,
podczasktórychśpiewanoBożecośPolskę.Najpierwstałosięto
назанеnакоеныгэтым.крывавым.nадзеям..Губернатар
Шnеер29красав.ка(10мая)выдаyсnецыяльныяадозвыда
духавенства.маршалкаyшляхты,кабянынедаnускал.
н.як.хман.фестацый,ск.раваныхсуnрацьРас...Пал.цыя
былаабавязананеадкладнаnаведамляцьгубернатаруаб
ус.хнабажэнствах,nадчасяк.хсnявал.Божа,штоПольш-
чуц.Здымампажараy.Гэтыярасnараджэнн.гродзенскага
губернатарав.дочнаnадзейн.чал.,боyкрын.цахнебыла
заф.ксавана.нфармацыяабкасцёльныхурачыстасцяхзмэ-
тайаднаyленнянезалежнасц..
УГродненайбольшнабажэнстваynатрыятычна-рэ-
л.г.йнагахарактаруадбылосяyчэрвен.-жн.yн.1861года.
Усягоyкасцёлахгэтагадваццац.тысячнагагорадабыло
nраведзенакалядваццац.набажэнстваy,
.тутцяжка
аn.сацькожнаез.х.Часцейзаyсёяныладз.л.сяран.цай
.вечарамуФарным.nабернардынск.мкасцёлах.Яyгэ-
тыммесцызгадаютольк.абнайбольшзначных.Пачну
знабажэнстваyФарнымкасцёле17(29)л.nеня.Падчас
ран.шняй.мшыynэyнымомантnачал.сnявацьБожа,што
Польшчу.УчасесnеваyВ.ктарЛебель,чыноyн.кГродзен-
скагагубернскагаnраyлення,nагражаynальцамкам.са-
руnал.цы.,як.nрысутн.чаyнанабажэнстве.Кам.сарбыy
nалякам.катал.ком,.тамуямубылобцяжказабаран.ць
удзельн.чацьу.мшы.Абражаныгэтымжэстам,ёнnак.нуy
касцёл.nаскардз.yсяnал.цмайструнаnаводз.нычы-
ноyн.ка.Hеyзабавеабодваnал.цэйск.яnрыбыл.yкасцёл
.хацел.арыштавацьЛебеля.Iхатачыyнатоynлюдзей,як.
нетольк.недазвол.yягоарыштаваць,але.nачаyдамагац-
ца,кабnадобнымчынамnастуn.л.зус.м.,боyкасцёлене
былоасоб,як.ябнесnявал.г.мн.Hакаротк.часчыноyн.к
nазбегарышту.Аднакгубернатарзагадаynал.цэйск.м
nрывесц.Лебеляyсваюканцылярыю.Тамчыноyн.кбыy
арыштаваны.адначасовазвольненызnасады.
Дзеянн.yладнесуnако.л.жыхароyГродна,атольк.
маб.л.завал..хдаарган.зацы.дэманстрацы.nаддомамгу-
бернатара.Тамсабраласякаля300чалавек,як.ядамагал.-
сявызваленняЛебеляз-nадарышту.Дляразгонунатоynу
yладыбыл.вымушанывыкарыстацьвойска.
Паслягэтага.нцыдэнтугубернатаррэкамендаваyад-
nаведнымслужбам,кабnадчаснабажэнстваnравярал.
nаводз.нычыноyн.каy:кал.яныyдзельн.чал.ynатрыятыч-
ныхсnевах,то.хадразузвальнял.зnасады.
Алерасnараджэннегубернатаран.як.мчынамне
nаynлываланасnыненнеnатрыятычныхсnеваyучасена-
бажэнстваy.Ужо2(14)жн.yняадбыл.сядзве.мшы,nадчас
%65
