Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DariuszSzpoper,AleksanderWielopolskiipróba...
funkcjonowaniezapowiadanejwmanifeściecarskimRadyStanu.WacławSzymanowski,
autorkorespondencjinadsyłanejzWarszawyipublikowanejnałamachparyskiejnLaPres-
se”
,poddatą1maja1861r
.zanotował,iżprojektustawyoRadzieStanustworzyliwspólnie
Margrabia,EnochorazPłatonow.Jeszczewtrzeciejdekadziekwietniaks.Gorczakowzapra-
szałnazamekpojedyńczoosobyonajwiększymautoryteciekrajowym,obligującjewszakże
dozachowaniatajemnicyizapoznawałtenkrągzzałożeniamiukazuoRadzieStanu.Bylito:
AleksanderOstrowski,hr
.Potocki,gen.JakubLewińskiiWęgleński.Ichszczegółoweuwagi
ispostrzeżenia,jaksięwydaje,wpłynęłynaostatecznykształtustrojowyikompetencyjny,
mającejbyćreaktywowaną,RadyStanu.OdmówiłnatomiastswejwspółpracyZamoyski,
motywująctotym,iżniezamierzauczestniczyćwdziałalnościnowychinstytucji,atymsa-
mymniewidzipotrzebywypowiadaniasięnatematichkształtuiwysłuchiwanialektury
projektowanychwizjiorazzamierzeń.Stanowiłotobardzoczytelneodrzucenieprzyjętej
wcześniejprzezniegotaktykidziałania,zawierającejsięwhaślenbraćiniekwitować”
.Stro-
narządowapodjęłajeszczepróbępozyskaniadlawsparciaswojejinicjatywy,otoczonego
powszechnymszacunkiem,byłegoDyrektoraGłównegoPrezydującegowKomisjiRządowej
SprawiedliwościDrzewieckiego,poprzednikanatymurzędzieWołowskiego.Tenjednak
miałodmówićsłowami:nOjednąproszęłaskę—zapomnijcieomniejakooniedołężnym
starcu”
,amówiącto,wopiniiSzymanowskiego,nprzesadzał,gdyżaniwiek,anizdrowie
niestałybymunaprzeszkodziewpracy;niechciałjednak(...)pokrywaćswojemimieniem
wszystkiego,cosięstałoicojeszczesięmadokonać”
65
.Takiepostawyprzesądziły,iżosoby
związanezbyłymTowarzystwemRolniczymwolbrzymiejswejwiększościzdystansowałysię
odwspółpracywszerokorozumianychprojektachzwiązanychzRadąStanuizdecydowały
siędopieropokilkutygodniachdyskusjinapoparciewprowadzanychrad:gubernialnych,
powiatowychimiejskich,przypełnejświadomościograniczeńzwiązanychztymiinstytucja-
mi.Zaledwietylkotrzechreprezentantówtegośrodowiskapolitycznegozaangażowałosię
wewspieranieideiRadyStanu,mającwniejwniedalekiejprzyszłościtakżezasiąść.Bylito:
hr.Potocki,OstrowskiorazAleksanderJackowski
66
.
30maja1861r.zmarłks.Gorczakow
67
.Jeszczeprzedswojąśmiercią,zamierzając
udaćsięnakurację,prosiłcesarzaowyznaczeniedopełnieniaobowiązkównamiestnika
znanegomuosobiściegenerałaartyleriiijednocześnieministrawojnyNikołajaOnufryje-
wiczaSuchozaneta,notabeneczłowiekaopolskich,szlacheckich,zterenuWitebszczyzny,
korzeniachiwładającegojęzykiempolskim
68
.CesarzprzychyliłsiędosugestiiGorczakowa
65
W
.Szymanowski,ListyowypadkachwPolsce1861-1862,Warszawa1936,s.61-62;S.Kieniewicz,Powstanie
66
styczniowe...,s.164-166.
Z.Stankiewicz,Ziemiaństwo...,s.116.
67
[W.Przyborowski],Historiadwóchlat...,cz.I,t.II,s.478;J.K.Janowski,Pamiętniki...,s.267
68
SuchozanetNikołajOnufrijewicz,[wi]D.N.Sziłow,Gosudarstwiennyjediejateli...,s.626-628;[W
.Przyborow-
ski],Historiadwóchlat1861-1862,cz.I,Rok1861,t.III,Czerwiec-grudzień,Kraków1894,s.2-3;odmiennie
N.Berg,Zapiskiopolskich...,cz.III,s.8-9,którypodaje,iżojciecgen.SuchozanetabyłzpochodzeniaGrekiem
prowadzącymszynkwNieżynie.
25
