Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Algorytmyzwierząt.Ewolucjaatajemnicazadziwiającychinstynktów
Złożonezachowaniazaprogramowane
KoncepcjeLorenzaiTinbergenazostałypoddaneostrej,wdużejmie-
rzetrafnej,krytyceprzezpsychologówbehawioralnych.Wrezultaciedo
1950rokuetologiaprzestałazajmowaćdominującąpozycjęwbadaniach
nadzachowaniemzwierząt
41
,chociażwciążdochodziłodoznaczących
odkryćwtejdziedzinie.
Stanowiskobehawiorystówmiałowtymzakresiedecydująceznacze-
nie.Doogromnejzmianywbadaniachnadzachowaniemzwierzątdo-
szło,gdypsycholodzy,późniejznanijakobehawioryści,porzucilikoncep
-
cjęczystowrodzonegozachowania.
Mimotowieluetologówiinnychnaukowcówbadającychzachowa-
niezwierzątwciążuznajeogólnąkoncepcjęwrodzonegozachowania.
Danenaukowepokazują,żewieluzachowańzwierzętanajwyraźniejnie
nabywająpoprzeznaukę.Częstosięuczą,alejakzobaczymywkolej-
nychrozdziałach,wtakichprzypadkachjedynieudoskonalająjużobecne
zachowania.
Takiezachowaniamożnanazywaćinstynktamilubzachowaniem
wrodzonym,obaztychpojęćsąpowszechnieznane.Jednakmusimy
miećnauwadze,żeróżniesięjerozumiewbiologiiitocząsięonie
spory.ZnaczenieprzełomowychbadańzachowaniazwierzątLorenza
iTinbergenarozpoznanoidoceniono.W1973rokuwrazzKarlemvon
FrischemotrzymaliNagrodęNoblawdziedziniefizjologiiimedycyny.
SzesnastowiecznyhiszpańskinaturalistaGomezPereirasformuło-
wałmechanistycznąteorięzachowaniazwierząt,zgodniezktórąruch
zwierząt-nazywanyprzezniegoruchamiwitalnymi-niewymagałżad-
negoświadomegoprocesumyślowego42.Uprzedniocytowanadefinicja
41
PatrickBatesoniPeterKlopferzgrubszaoddającharaktertejogromnejzmia-
nywswoimkomentarzu,żeDetologiajakospójnanaukateoretycznaprzestałaist-
niećwlatachpięćdziesiątychXXwieku”-P.P.G.Bateson,P.H.Klopfer,Perspectivesin
Ethology,Vol.8,WhitherEthology?,PlenumPress,NewYork1989,s.V
.
42
M.Papini,ComparativePsychology:EvolutionandDevelopmentofBehavior,Psychology
Press,NewYork2008,s.7.Pereirazdefniowałtrzyrodzajeruchówzwierząt.
26
