Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.GeniuszKrainyLiliputów
wcześniejskłonności
50
.PodobnieJerryHoganiJohanBolhuispro-
ponujądefiniowanejakoDrozwijającesiębezwpływufunkcjonalnego
doświadczenia”
51
określenieprefunkcjonalnejakolepszyzamiennikdla
słowawrodzone.WszystkiepojęciaproponowaneprzezShettleworth,
HoganaiBolhuisawydająsięodpowiednie.
Blumbergsugeruje,żekoncepcjęinstynktukompromitujekojarzenie
jejzbłędnympoglądemoprojekcieiteleologiiwzachowaniu.Pisze:
DPojęciazamiaru,celuiprojektusąnieodłącznymelementemracjonali-
stycznegospojrzenianainstynkt”
52
.Twierdzirównież,żeprzyczynątego
zjawiskajestgłębokozakorzenionauludzitendencjadodopatrywaniasię
teleologii,naprzykładwwyrafinowanychzachowaniachzwierząt,które
wydająsięzaprojektowanewperfekcyjnysposób,abyumożliwićimprze-
trwanieirozmnażanie.Blumbergkontynuujeswójwywód,twierdząc,że
tapredyspozycjaDdopatrzenianaświatiwszystkiejegocudaprzezpry-
zmatprojektuprzeszkodziłanamwzrozumieniuzłożonościbiologicz-
nej,wtymzachowania”53.Jaknaironię,jegokrytykakoncepcjiinstynktu
wikłagowzarzucanieludziom,żeinstynktowniewidząwzachowaniu
zwierzątzamiar,celiprojekttam,gdzieichniema.Otojakzjeśćciastko
imiećciastko.
Podobniepojęciainstynktuiwrodzonegozachowaniasątermina-
mikontrowersyjnymi,różnierozumianymi.Dlategobędęmówiłgłównie
ozłożonychzachowaniachzaprogramowanych(CP:)
54
.Topojęcie
wykluczaprostezachowaniawrodzoneorazzłożonezachowanianaby-
te,takiejakwyrabianieprzezczłowiekasiekierlubpisanielistów
.Będę
sięposługiwałtympojęciem,odnoszącsiędozachowańopisanychna
samympoczątkutejksiążki-uderzającychzachowań,obserwowanych
umigrującychptakówimotyli,termitów,pszczółipająków
.
50
S.ShettleworthS.,Cognition,Evolution,andBehavior,s.13.
51
J.A.Hogan,J.J.Bolhuis,TheDevelopmentofBehavior:TrendssinceTinbergen,
w:Tinbergen’sLegacy,s.104.
52
M.S.Blumberg,BasicInstinct,s.17.
53
Tamże,s.17.
54
CPB-skrótodang.complexprogrammedbehavior(przyp.tłum.).
29
