Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
AgnieszkaKarpowicz
względunaspecyfikęsytuacjikomunikacyjnejisposóbprzekazuwłaściwe
danemuśrodowiskuifunkcjonującymwnimgatunkomprymarnym.Wkażdym
mediumpowstająwięcwłaściwetemukontekstowiformywypowiedzi,wtym
gatunkitwórczościsłownej,chociażteostatniemogąprzekraczaćcechymedium,
wktórympowstały,ijegoograniczeniajakośrodkawyrazu.Dlaprzykładu:oral-
nośćikulturaoralnaznajdująswójwyrazwgatunkachfolkloru,awspółcześniejej
przejawemmogąbyćbitwyfreestyle’owe,analizowanejakoBaumanowskiper-
formanceprzezKlaręJackl.Cechypiśmiennościikulturypismamanifestująsię
wdziennikuintymnymigatunkachautobiograficznych,aleiwnotatkachantro-
pologicznych,coszczegółowoukazujeMartaRakoczynaprzykładziepraktyk
piśmiennychBronisławaMalinowskiego.Istniejątakżegatunki,któredająświa-
dectwonieustannychhistorycznychprzemiankomunikacyjnychipowstająna
stykuróżnychśrodowiskmedialnychwmomencieprzeformułowywaniadomi-
nantywdanejlogosferze,oczymprzekonujeAgataSikora,widzącwbadanych
przezsiebielistachzwiązekzzachowaniamikonwersacyjnymiizauważając,że
traktowanieichjaktekstówniemożezdaćsprawyzichkulturowychfunkcji,
atakżeztego,żesąonewistociebardziejdziałaniamikomunikacyjnyminiż
nośnikamijęzykowychznaczeń.
Typografiaikulturadrukuwyrażająsięmiędzyinnymiwformieutworów
literackich,aleteżwcałejwielościinnychgatunków,naprzykładlogowizualnych.
Modelemtwórczościsłownejwtymśrodowiskumedialnymjestwłaśnieliteratura,
wytwórkulturydruku.Kontrtekstowośćzkolei–jakojednazrealizacjitekstu
wynikającazpróbyjegoprzekroczenia–możemiećswójwyrazwpostacilite-
rackiegohipertekstustanowiącegozjednejstronypunktkulminacyjnymożliwości
tekstu,opisywanyprzezMarcinaLeszczyńskiegonaprzykładzieprozyLeopolda
Buczkowskiego,azdrugiejstronyprzekraczającyjegoograniczeniaiwypro-
wadzającygokuhipertekstowejsiecinowych(multi)mediów.Nieoznaczato,że
wtymśrodowiskuniemogąwspółistniećzmodelemliterackiminnepostaci
twórczościsłownej,zupełnieniepoddającesięanalizietekstowej,nieuwzględnia-
jącejspecyfikimedialnejutworu,oczymprzekonujeNataliaAmbroziakwpo-
głębionychinterpretacjachnagrańMironaBiałoszewskiegopowstałychmiędzy
połowąlatsiedemdziesiątychXXwiekua1983rokiem.Powstająceśrodowiska
komunikacyjne,warunkowane(aleniedeterminowane)pojawianiemsięnowych
mediów,niesprawiajązkolei–jakdowodziMichałSmoleńnaprzykładziestory
games–żenowemedialubmaterialnenośnikisłowadeterminująludzkąekspresję
językową;stwarzająonenoweprzestrzenie,powołujądoistnieniaróżnesfery
działania,które–jakwidaćchociażbynaprzykładzieinternetu–chcemyczym
prędzejzagospodarować,twórczowykorzystać,omówić,czasemwręczzagadać,
zjednejstronykorzystajączeznanychjużiutartychformczyteżużyćjęzyka,
azdrugiejstronyprzekraczającjeiwytwarzającformynowe,stabilizującesię
stopniowowpostacigatunkówwtokupraktykjęzykowychuczestnikówkultury.
Ukazaniuwartościiniezbywalnościtejperspektywywpodejściudoróżnorod-
nychzjawiskjęzykowychsłużywtymtomietakżedziałrecenzjiiomówień,wktó-
