Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjaalternatywna:próbasyntezyiokreśleniawspółczesnejroli
19
oświatowegowspołeczeństwie.Edukacjazawszezakładawyzwolenielubprzej-
ścieodistniejącegostanuedukacjidowzbogaceniagoogruntownieinnejejwizje
iprojektydorealizacji.Niechodzituorekonstrukcję,leczodojściedoczegoś,
cojeszczenieistnieje,dostanuotwartejmożliwości.Tentypedukacjibazuje
nabezpośrednichinterakcjachmiędzynauczycielemauczniem,nauczycielem
arodzicemdziecka,odwołującsiędobezinteresowności,dialogu,prawadosa-
morealizacji,wolnościiwyobraźni.
J.PrůchazCzeskiejAkademiiNaukczynikryteriumrozstrzygającymoal-
ternatywnościpedagogicznyaspektfunkcjonowaniaszkoły.Przezszkołyalterna-
tywnerozumieon:
[...]wszelkietypyszkół–prywatneipaństwowe,któremająjednąpodstawową
cechę:odbiegająodgłównegoprądustandardowych(powszechnych,normalnych,
zwyczajnych)szkółdanegosystemuoświatowego.Odmiennośćtamożewynikać
zinnychsposobóworganizacjinauczaniaczyżyciadzieciwszkole,zinnychstruktur
programowych(zmianwzakresietreścikształcenia),zinnychparametrówśrodowiska
kształcenia(np.innearchitektoniczneurządzenieklasczywyglądszkół),zinnych
sposobówocenianianaukiuczniów,innychrelacjimiędzyszkołą,rodzicamiiśrodo-
wiskiemlokalnym4.
WmiędzynarodowymsłownikupedagogicznymUNESCOedukacjęalter-
natywną(alternativeeducation)definiujesięjako
[...]ruchlubkształcenieoferującealternatywnewobectradycyjnego,instytucjonalne-
gopodejście,któreodrzucakoncepcjęformalnegokształcenia5.
Wniemieckimsłownikupodstawowychpojęćpedagogicznychtermin
nszkołyalternatywne”rozpatrywanyjestwszerokimiwąskimznaczeniu.Zgod-
niezpierwszymprzezszkołyalternatywnerozumiesię
[...]tewszystkieszkoły,któremająnadziejęzredukowaćrzeczywistelubdomniemane
wadyszkolnictwapublicznego6.
Natomiastwwąskimzakresietopojęcieoznacza
[...]tewszystkieniezależneszkołyalternatywne,szkołyoporu:szkołyotwarte,szkoły
wolne,szkoływspólnotowe,szkoływielokulturowe,którychkonstytutywnezasady
bazująnateoriiipraktycedobrowolności,samostanowienia,zadowoleniaiwyobraźni7.
4J.Průcha,Alternativníškoly,VSPvHradciKralove,Gaudeamus1994,s.7.Tłumaczenie
wszystkichcytatówzeźródełobcojęzycznych:B.Śliwerski.
5IBEEducationmesaurus,5wyd.,Paris1991,za:tamże,s.5.
6PädagogischeGrundbegriffe,red.D.Lenzen,współpracaF.Rost,t.1,RowohltsEnzyklopädie,
ReinbekbeiHamburg1989,s.38.
7Tamże.
