Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
I.TRUDNANIEPODLEGŁOŚĆ(1922-1926)
wnastępstwiewyrokusądupolowegoidopierowielelatpóźniejpośmiertniegozre-
habilitowano138.PozatymDreyfusbyłzasymilowanym,patriotycznieusposobionym
Żydemfrancuskim,Szapirozaśjednymzwieluortodoksyjnychwyznawcówjudaizmu
naziemiachpolskich,wnajlepszymrazieobojętnymwobecsprawpolskich.
NietylkonJewishMorningJournal”pisałosprawieSzapiro.RównieżnJewish
DailyNews”1lutegootworzyłyswełamynadyskusjęorewizjiprocesupłockiego
rabina.WoceniedziennikaprzeciwkorewizjiprocesuwystępowaławPolscenprasa
reakcyjna”,natomiastprasaliberalnaisocjalistycznaopowiadałasięzajaknaj-
szybszymponownymrozpatrzeniemcasusuSzapiro.Pismopoinformowałotakże
oopiniinGłosu”,któryporównałsprawęSzapirodosprawyDreyfusa139.Wątek
powyższynJewishDailyNews”kontynuowaływdniunastępnym,relacjonujączjazd
250rabinówpolskichwsowieckiejRosji.Uczestnicyzgromadzeniauchwalilirezo-
lucję,wktórejdaliwyrazprzekonaniuoniewinnościSzapiroorazzażądaliponow-
negoprocesuwcelunoczyszczeniaimieniarabina”140.Wreszcie3lutegotasama
gazetaponownieprzypomniałaostanowiskunGłosu”wsprawiewyrokusąduwoj-
skowego,którywsierpniu1920r.zaprowadziłrabinaprzedplutonegzekucyjny.
ItymrazemporównanotamtowydarzeniezesprawąDreyfusa141.Zatemtrzydni
zrzędu,od1do3lutegodziennikżydowsko-amerykańskizamieściłnaswychłamach
informacjęopolemiceprasowejwPolscenatemattragicznejśmiercirabinaSzapiro
wczasiewojnypolsko-bolszewickiej.
Wspomnianowyżejozainteresowaniuprasyżydowsko-amerykańskiejwizy-
PryłuckiegowStanachZjednoczonychpodkoniec1921r.Wnastępnymroku
zpodobnymzainteresowaniemzestronyamerykańskichśrodowiskżydowskich
spotkałasięwizytawNowymJorkuredaktorawarszawskiegonHajntu”,Abra-
hamaGoldberga.nJewishMorningJournal”wwydaniuz3lutegozrelacjonował
wystąpienieGoldbergawnowojorskimŻydowskimKlubiePisarzy(JewishWriters
Club).Wykładnatematspołecznychipolitycznychuwarunkowańpołożenialud-
nościżydowskiejwPolsceodbyłsię2lutego.WedługprelegentaPolacyniechcieli
przyznać,żewRzeczypospolitejżyło3,5mlnŻydów,zktórymitrzebabyłosięliczyć
jakonodrębnymczynnikiemnarodowym”142.Mimototylkokwestiączasubyłozro-
zumienieprzezPolaków-oceniłGoldberg-żetaklicznapopulacjaniemożebyć
całkowicieignorowana.Umiarkowanyoptymizmżydowskiegodziennikarzawyni-
kałzpostanowieńmałegotraktatuwersalskiegoorazpracyposłówżydowskich
138AAN,AW
,2609,Wycinkizprasyżydowsko-amerykańskiejza1922r.,nTeJewishMorning
Journal”,February2,1922,k.58;Polonsky,TeJewsinPolandandRussia,Vol.3…,s.52.
139AAN,AW
,2609,Przeglądprasyżydowsko-amerykańskiejza1922r.,nJewishDailyNews”,
February1,1922,k.60.
140ntocleantherabbi)sname”-zob.ibidem,nJewishDailyNews”,February2,1922,k.60.
141Ibidem,CableBrevitiesfomAcrosstheSeas.JewishCorrespondenceBureauServices,nJewishDaily
News”,February3,1922[brakpaginacji].
142ndistinctnationalfactor”-zob.ibidem,nTeJewishMorningJournal”,February3,1922,
k.58-59.