Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.KWESTIAŻYDOWSKAWPOLSCE…
51
zrzeszonychwŻydowskiejRadzieNarodowejpodprzywództwem,międzyinnymi,
MaksymilianaA.Hartglasa.ZanajwiększeosiągnięciespołecznościżydowskiejwPol-
sceuznałGoldbergfakttraktowaniaposłówżydowskichnarównizinnymiparlamen-
tarzystami,gdyzaledwiedwalatawcześniejbyliwyśmiewani.Wwykładziepojawiły
sięrównieżmałobudująceuwaginatematstosunkówpolsko-żydowskich,bowiem
redaktornHajntu”zwróciłuwagęnawypieranieprzezPolakównżydowskiejklasyśred-
niej”zzajmowanejdotądpozycjiwżyciuekonomicznymkraju.Procestenodbywał
sięwntakszorstkimstylu”143-oznajmiłGoldberg-iżmusiałposkutkowaćkryzysem
ekonomicznymwPolsce.Alenawetwtymwypadkużydowskipublicystapozostał
optymistą,uznającmniejszośćżydowskąwPolscezazbytsilniezwiązanązkrajem,aby
możnająbyłoncałkowiciewykorzenić”144.
Wreszcie,odnoszącsiędopolskiegożyciapolitycznego,Goldbergzdecydowanie
opowiedziałsiępostronieJózefaPiłsudskiego,który-wjegoocenie-potrafiłutrzy-
maćjednośćrząduibyłszczerymdemokratą.Równocześniedziennikarzżydowski
skrytykowałskrajnepoglądyżydowskichpartiilewicowychdotycząceszkolnictwa
żydowskiego,gdyżwywoływałyonenwrogość”(hostile)zestronyministrawyznań
religijnychioświeceniapublicznego.
Należyrównieżdodać,żepodobieństwowizytPryłuckiegoiGoldbergawSta-
nachZjednoczonychniepolegałowyłącznienazainteresowaniunimizestronyprasy
żydowsko-amerykańskiej,lecztakżenatym,iżuważniebyłyśledzoneprzezpolską
służbęzagraniczną.ZwyczajowozadanietowspierałoPolskieBiuroInformacyjne
zsiedzibąwNowymJorku.PodczaswizytyGoldbergaszczególnezainteresowanie
PoselstwaRPwWaszyngtoniewzbudziłostreszczonewyżejprzemówieniedzienni-
karzanHajntu”wKlubiePisarzyŻydowskich145.
EnuncjacjeGoldberga,mimożeniespecjalniepochlebnedlaspołeczeństwapolskie-
go,trudnopostawićwjednymszereguzbezkompromisowokrytycznymiiprzesadny-
miopiniamiformułowanymiwkręgachamerykańskichŻydówwlatach1918-1920.
Natymtlejegoumiarkowaniekrytycznestanowiskoorazwcześniejszeenuncjacje
Pryłuckiegoodzwierciedlałyzmianęnalepszewstosunkachpolsko-żydowskich,
cozkoleiwpływałonasposóbpostrzeganiaPolskiwśrodowiskachżydowskichwUSA.
Owszem,prasażydowskawAmerycenadalodnotowywałapojedynczewypadkiprze-
mocywobecŻydóworazwydarzeniamogąceświadczyćodyskryminacjiwyznawców
judaizmuwRzeczypospolitej.Gdybytegorodzajuinformacjetraktowaćjakozapis
powszedniegożyciawyznawcówjudaizmuwPolsce,byłbytoobrazfałszywy.Nie
składałosięonobowiemzsamegopasmanieszczęść,mającychsweźródłowstosun-
kuchrześcijandomojżeszowych.Jeślipowstajetakiewrażeniepodczasprzeglądania
prasyżydowsko-amerykańskiej,wynikaonoznagromadzenianiechlubnychincyden-
tówipomijaniapozytywnychprzykładówwspólnejpolsko-żydowskiejkoegzystencji.
143nsocrudeafashion”-zob.ibidem,k.59.
144nentirelyunrooted”-zob.ibidem.
145Ibidem,RadcaKwapiszewskidoBiuraPrasowego,9II1922,k.57.
