Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
PromowaniedemokracjiwświeciearabskimwpolityceprezydentaGeorge’aW.Busha
29
rajnstałsięmonarchiąkonstytucyjną,zwyboramidoizbyniższejparlamentu;wOmanie
wprowadzonopowszechnewyborydoRadyKonsultacyjnejprzySułtanie;nawetwładcy
wArabiiSaudyjskiejzorganizowaliporazpierwszyoddziesięcioleciwyborydowładz
municypalnych.Znacznieposzerzonezostałyprawakobiet:wMaroku,Kuwejcie,Kata-
rzeiBahrajnieporazpierwszyotrzymałyoneprawawyborcze,porazpierwszyteżwe
wszystkichmonarchiachPółwyspuArabskiego(pozaArabiąSaudyjską)kobietyobjęły
stanowiskaministerialne.Wwielukrajachzliberalizowanoprawoprasoweiograniczono
cenzurę,znacznieposzerzonoteżmożliwościdziałaniaopozycji.
Niemawątpliwości,żewieleztychreformzostałozainspirowanychprzezamery-
kańskąinicjatywędemokratyzacji.Dlaniektórychrządówarabskichsprawądużejwagi
stałosięprzytympokazanieświatu,azwłaszczaAmerykanom,żesąwstaniesamipod-
jąćinicjatywęzmianpolitycznych,anietylkoślepopodążaćzawskazówkamiUSA.
Wstyczniu2004rokuwSanie(wJemenie),wmarcu2004rokuwAleksandrii
(wEgipcie),wczerwcu2004rokuwDoha(wKatarze)orazgrudniu2004wDubaju
zorganizowanezostałyprzezwładze,alezeznacznymudziałemorganizacjipozarzą-
dowych,międzynarodowekonferencje,naktórychuchwalonodeklaracjewzywające
doregularnychwyboróworganówustawodawczychwkrajacharabskich,wprowadze-
niawolnościmediów,zezwoleniakobietomnapełnyudziałwżyciupolitycznym,
określeniauprawnieńwładzywykonawczej,zagwarantowaniawolnościstowarzysza-
niasięiwyrażaniaopinii,zakończeniastosowaniapozasądowniczychproceduritortur
itp.TakżewArabiiSaudyjskiejwładzezorganizowałykilkabezprecedensowychpu-
blicznychdebat,nazwanych„DialogiemNarodowym”.
Nakonferencjachtychpodnoszonosprawy,któredotąd,oilewtymświeciekiedy-
kolwiekwogóle,niebyłypodnoszonetakoficjalnie.NaprzykładdeklaracjazAlek-
sandriipodkreśliłauniwersalnycharakterwartościdemokratycznychipilnąpotrzebę
ichpromocjiwświeciearabskim.„Tojestwezwanieświataarabskiegodozaadapto-
waniademokracji–nieztegopowodu,żetakchceZachód,aledlatego,żejesttodla
niegonajlepsze”
57.ZkoleinakonferencjiwDoha,emirKataru,szejkHamadbinKha-
lifaAlThani,stwierdził,żekrajearabskiepowinnyrozważyćproponowanąprzezUSA
propozycjędemokratycznychreform,zamiastodrzucaćjąjużnawstępie
58.Zauważył
on,żeistniejewieleproblemów,któreArabowiestworzylisobiesamiiktórenieko-
nieczniemającośwspólnegozeźródłamikonfliktupalestyńskiegoorazżereformysą
właściwądrogądostabilizacjisytuacji,mimożewieluuważa,iżzwiększenieudziału
społeczeństwawpodejmowaniudecyzjidawładzęjedynietym,którzyzagrażająpo-
kojowiibezpieczeństwu.Chybaporazpierwszywhistoriiprzywódcakrajuarabskie-
gozdobyłsięnatakotwartewyrażeniepoglądówkontrastującychzpowszechniedotąd
głoszonymiwświeciearabskimopiniami.WreszcienakonferencjiwDubajuówcze-
snynastępcatronuwtymemiracie(adziśjegowładca)szejkMohammedbinRashid
AlMaktoumwostrychsłowachzaapelowałdoprzywódcówpaństwarabskich:„Jeżeli
wysięniezmienicie,towaszmienią.Jeżelitoniewyzainicjujecieprocesradykalnych
zmian,sensownienieograniczycieswoichobowiązkówiniebędziecieprzestrzegać
zasadprawdziwości,sprawiedliwościiodpowiedzialności,toludziesięnawasoburzą.
Cowiecej,historiawydanawassurowywyrok”
59.
57www.arabreformforum.com.
58H.binKhalifaAlThani,OutoftheFogThroughArabReform,„DailyStar”z21czerwca2004.
59Mohammad:Timeforradicalreform,„GulfNews”z14grudnia2004.
