Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
14
ANDRZEJKAPISZEWSKI
bieństwowybuchukonfliktuzbrojnegoirozwojuterroryzmu,natomiastwzmacnia
możliwościprzeciwstawianiasięnienawiści,nietolerancjiizorganizowanejprzestęp-
czości”
4.
PomimogłoszeniatakichideiadministracjaprezydentaClintonadoszłajednak
szybkodowniosku,żekrajeBliskiegoWschodupowinnyzostaćwyłączonezdziałań
wtymzakresie.Posłużonosięargumentem,że„StanyZjednoczoneniemogąsobie
pozwolićnadestabilizację,jakątakiereformy,głębokoingerującewtradycyjneire-
presjonowanespołeczeństwa,mogąwywołać.Presjanazmianymogłabynietylko
zniweczyćwysiłekpromowaniapokoju,alerównieżzagrozićważkiminteresomSta-
nówZjednoczonych:stabilizacjiwbogatymwropęnaftowąrejonieZatokiPerskiej
orazwEgipcie,mającymrównieżstrategiczneznaczenie”
5.AdministracjaBiałego
Domuzawarłaniepisanyukładwtejkwestiizproamerykańskimisprzymierzeńcami
arabskimi,którytrwałażdo11września2001roku.
WzwiązkuztymStanyZjednoczoneskupiłysięwlatach90.tylkona„poprawie
klimatudlapolitycznejliberalizacjiwregionie”
6.Przedstawicieleadministracjiprezy-
dentaClintonaniemówilibezpośrednioopromowaniudemokracji,araczejo„uspra-
wnianiuzarządzania”,„politycznymudziale”,„pluralizmie”i„większejotwartości”na
BliskimWschodzie
7.DepartamentStanutylkowkilkuprzypadkachpodjąłkonkretne
działania,np.wsprawiepolitycznegorozwiązaniakonfliktusunnicko-szyickiego
wBahrajnie,wojnypomiędzyrządemaislamskąopozycjąwAlgieriiczypoparciade-
cyzjimonarchówMarokaiJordaniiorazrząduJemenu,któreumożliwiłyudziałopo-
zycjipolitycznejwwyborach.
Przeznaczonojednakwlatach90.około250mlndolarównaprogramywspierające
pewnedziałaniaprodemokratyzacyjnewdziewięciuwmiaręprzyjaznychAmeryce
krajachBliskiegoWschodu,główniewJemenie,Jordanii,MarokuiAutonomiiPale-
styńskiej
8.Projektyobejmowaływzmocnieniepozycjiparlamentów,usprawnieniemo-
nitorowaniaprzestrzeganiaprawczłowiekaorazszkoleniesędziów.Działaniatenie
przyniosłyjednakznaczącychrezultatów,przedewszystkimdlatego,żebyłysłabo
przygotowane,aichrealizacjiniewspierałydziałaniapolitycznenanajwyższym
szczeblu
9.Waszyngtonnienaciskałnp.narządwKairze,bytenzmieniłrestrykcyjne
prawoograniczającedziałalnośćorganizacjipozarządowych,awtymsamymczasie
wydawałmilionydolarównarozwójspołeczeństwaobywatelskiegowEgipcie.
KiedyGeorgeW.BushjuniorobjąłwładzęwBiałymDomunapoczątku2001ro-
ku,wszystkowskazywałonato,żebędzieonkontynuowałdotychczasowąpolitykę
wtymzakresie.Jednaksytuacjauległadramatycznejzmianiepoatakach11września
naStanyZjednoczone,kiedyokazałosię,żewszyscyterroryścibylimuzułmanami
4R.H.Pelletreau,PoliticalReformintheMiddleEast:America,sStake.Przemówieniewygłoszone
wFoundationforDemocratizationandPoliticalLiberalizationintheMiddleEast,20października1995
roku,www.dosfan.lib.uic.edu.Wszystkietłumaczeniawtekściezjęzykaangielskiegodokonaneprzez
autora.
5Ibidem.
6Ibidem.
7A.Hawthorne,DoweWantDemocracyintheMiddleEast?,www.asfa.org
8A.Hawthorne,CantheUnitedStatesPromoteDemocracyintheMiddleEast?Chociażrelatywnie
250mlndolarówniebyłodużąsumąpieniędzy,rządUSAwydałkilkarazywięcejnatransformacjędemo-
kratycznąwEuropieWschodniejorazwkrajachbyłegoblokuradzieckiego–niemniejbyłtoznaczny
wzrostwstosunkudowcześniejszych,małoznaczącychnakładównatencel.
9Ibidem.
