Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
16
ANDRZEJKAPISZEWSKI
3)działalnośćrodzicówinauczycieli,bypoprawićjakośćszkółirozszerzyćofertę
kształcenianapoziomieuniwersyteckim(theeducationalgap).
Istotą„Inicjatywy”byłopartnerskiewspółdziałaniezróżnymiarabskimizwolenni-
kamireformnaszczeblulokalnym.AsystentsekretarzastanudosprawBliskiego
Wschodu,BillBurns,podkreśliłprzytym,żerządStanówZjednoczonychbędzie
otwartynawszelkiepomysły,rady,krytykęipropozycjepochodzącezregionu
14.
Niezależnieodszczytnejideirealizacjaprogramubyłaszerokokrytykowana.
Większośćfunduszyzostałaprzyznanabezpośrednioniedemokratycznymiskorum-
powanymrządomiorganizacjomarabskim,pozostawiającimprawoichwydatkowa-
nia,lubzostałyonezużytenaszkoleniaurzędnikówrządowych,zamiastnaprogramy
mającenacelurozwójpozarządowychproreformatorskichorganizacji.Jakprzyznają
niezależniobserwatorzy,takrealizowanyprogramniemiałżadnychszansstaćsięka-
talizatoremistotnychzmianpolitycznych
15.
Administracjazdecydowałasięwówczasnareorientacjęamerykańskiejdyploma-
cjiipolitykipomocyzagranicznej,byskoncentrowaćsięnapoparciuprodemokra-
tycznychruchówwregionie,takbypodbić„sercaiumysły”Arabów.Powołanodo
życiaarabskojęzycznerozgłośnieradiowe(Sawa–„Razem”)itelewizyjne(Al-
-Hurrah–„Wolność”),któremiałypromowaćtolerancjęreligijną,wolnośćsłowa
czyprawakobiet.Ponadto,zaoferowanostypendiaiwyjazdystudyjneczyspecjalne
angielskojęzycznestudia,abyprzybliżyćArabominstytucjedemokracjiamerykań-
skiejipomócimwlepszymrozumieniutegokraju.Zdrugiejstrony,administracja
USAzaczęładawaćdozrozumieniarządompaństwarabskich,żeniebędzieich
wspieraćiudzielaćpomocy,oileniebędąwprowadzaćreformdemokratycznych.Na
przykładwsierpniu2002roku,BiałyDomodrzuciłprośbęEgiptuopomocwwyso-
kości130mlndolarów,abywtensposóbzaprotestowaćprzeciwkowyrokowinaegip-
sko-amerykańskiegodziałaczaprodemokratycznegoSaadaEddinaIbrahimaijego
współpracowników.
PrezydentBushosobiściestałsięorędownikiemdemokratyzacjiBliskiegoWscho-
du,wszczególnościIraku.Ideademokratyzacjistałasiępodstawowączęściąpolityki
określanejdziśjako„doktrynaBusha”
16.Dlawieluobserwatorówscenypolitycznej
byłotojednakzaskoczeniem.Kiedybowiemobjąłonprezydenturęw2000roku,
większośćamerykańskiegospołeczeństwaoczekiwała,żebędziekontynuował„reali-
styczne”podejście,którecharakteryzowałopolitykęjegoojca.
Atakiz11września2001rokunaStanyZjednoczonespowodowałyprzewarto-
ściowaniewielupostaw.Wwystąpieniu20września–dziewięćdnipoataku–pre-
zydentBushzaprezentowałsięjakoidealista„typureaganowskiego”,zdecydowany
dodokonaniaistotnychzmianwświecie,wszczególnościzgodniezideamiWilsona,
poszerzeniademokracjinatakdużąliczbękrajów,jaktojesttylkomożliwe
17.
Stwierdziłon,żepomimowielkichstraticierpień,jakichdoznałnaródamerykański
wwynikutychataków,„wnaszejrozpaczyiwściekłości”,narodziłasięwówczas
14Przemówieniew„CenterfortheStudyofIslamandDemocracy”z16maja2003,www.islam-
democracy.org.
15T.CofmanWittes,ArabDemocracy,AmericanAmbivalence.WillBush,sRhetoricAboutTransfor-
mingtheMiddleEastbeMatchedbyAmericanDeeds?,„TheWeeklyStandard”,z23lutego2004.
16N.Podhoretz,EntertheBushDoctrine.TheFourPillarsofthePresident,sStrategyforWinning
WorldWarIV,„WallStreetJournal”z2września2004.
17Ibidem.
