Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
9
popularnawbadaniachszkolnictwawyższego7,zrezygnowałamzwłączania
doantologiitekstu,którywsposóbrozbudowanyprezentowałbymetodologię
tegonurtu.Bezpośredniąprzyczynątakiejdecyzjijestfakt,żezróżnicowane
narzędziaanalitycznemieszczącesięwramachKADzostałynapolskimgrun-
ciedośćdobrzerozpoznane8,oczymświadczyichpopularnośćwbadaniach
społecznych.
TrafnawodniesieniudoKrytycznejAnalizyDyskursuwydajesięuwa-
garedaktorówniedawnowydanejksiążkipoświęconejbadaniomdyskursu9,
wktórejautorzystwierdzają,iżpodejścietostałosięnatyleekspansywne,że
bywautożsamianezanaliządyskursuwogóle.Zkoleinadal–wmoimprze-
konaniu–dużewyzwaniestanowiprzeniesieniedobadańempirycznychkon-
cepcjiwywodzącychsięztradycjipoststrukturalnej,atakiepróbynierzadko
spotykająsięzzarzutemUmetodologicznegoanarchizmu”10.Ztegowłaśnie
powodukonkretnymkoncepcjomiprogramombadawczym,którerozwijają
kategorieErnestoLaclaua,ChantalMouffe,MichelaFoucaulta,orazichempi-
rycznymegzemplifikacjompoświęconowtymzbiorzenajwięcejmiejsca.
ZrepertuaruFoucaultowskichpojęćchcęzwrócićszczególnąuwagę
napojęciedyspozytywu(dispositif11)imożliwościjegozastosowaniawbada-
niachszkolnictwawyższego.Wantologiipojawiasięonowdwóchtekstach:
JohannesaAngermulleraAnalizadyskursuHpostrukturalizmie”,wktórym
autoropisujeuniwersytetjakoUdyspozytywredukujący”,orazautorstwa
JensaMaeßeiJulianaHamannaUniwersytetjakodyspozytyw.Społeczneosa-
dzeniekształceniainaukizperspektywyteoriidyskursu,gdziewkontekście
7
Por.m.in.N.Fairclough,CriticalDiscourseAnalysisandtheMarketizationofPublicDiscourse:The
Universities,„Discourse&Society”1993,vol.4(2);K.Smith,CriticalDiscourseAnalysisandHigher
EducationResearch,w:TheoryandMethodinHigherEducationResearch,red.J.Huisman,M.Tight,
„InternationalPerspectivesonHigherEducationResearch”2013,vol.9,s.61-72;K.Biały,Przemiany
współczesnegouniwersytetu-odideivonHumboldtadomodeluuczelniprzedsiębiorczej,Łódź2011.
8
Por.naprzykładKrytycznaanalizadyskursu.Interdyscyplinarnepodejściedokomunikacjispołecz-
nej,dz.cyt.;Jakościowaanalizadyskursuwnaukachspołecznych,red.R.Wodak,M.Krzyżanowski,
Warszawa2011;Analizadyskursupublicznego.Przeglądmetodiperspektywbadawczych,red.
M.Czyżewskiiin.,Warszawa2017.
9
M.Czyżewskiiin.,Wprowadzenie,w:Analizadyskursupublicznego,dz.cyt.
10
Por.D.Howarth,Dyskurs,dz.cyt.
11
Wartododać,żefrancuskitermindispositifprzysparzatrudnościtranslatorskich.Oróżnychwer-
sjachprzekładuiichkonsekwencjachpiszeMagdalenaNowickawartykule„Urządzenie”,„zasto-
sowanie”,„układ”...-kategoria„dispositif”uMichelaFoucaulta,jejtłumaczeniaiichimplikacjedla
postfoucaultowskichanalizwładzy,„PrzeglądSocjologiiJakościowej”2011,t.7,nr2.
