Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
15
znaczeniotwórczesąmaterializowanewtekstachistająsięuchwytnewbadaniach
empirycznych.Wtensposóbnapowierzchniinstytucji,organizacjiirządzeniaod-
krytyzostajefunkcjonalnywymiardyskursywnościszkolnictwawyższego,nato-
miastwpoluprzedmiotuodniesieniawypowiedzi–wymiartematyczny.
Wymiarfunkcjonalnywiążesięzfaktemdyscyplinaryzacjiiinstytu-
cjonalizacjiszkolnictwawyższegoinauki.Badaczedyskursuodwielulatpo-
dejmująanalizyrelacjiipozycjispołecznychorazformkomunikacyjnych,
charakterystycznychdlainstytucjinaukiiedukacji.Badaniateprowadzone
sąwramachokreślonychdyscyplin(językoznawczej,socjologicznej,pedago-
gicznej,psychologicznej,filozoficznej)iwoptyceinterdyscyplinarnej.Zjednej
strony,sątoanalizygatunkówspecyficznychdladyskursunaukowego,takich
jakartykułynaukowe,esejeczyreferatykonferencyjne,atakżebadaniaretoryki
naukiiperswazyjnościtekstównaukowych30;zdrugiejzaś–toanalizydyskur-
suedukacyjnego,m.in.związanegozinstytucjonalniezorganizowanympro-
cesemiprogramamikształceniaorazrelacjaminauczyciel–student31.Wtym
obszarzemieszcząsięrównieżbadaniadotycząceproblemówdyskursywnego
wytwarzania,selekcjiidystrybucjiwiedzynaukowejorazzawartychwjęzyku
relacjiwładzy,podporządkowaniaczydominacji32.
Takwięc,zinstytucjonalnympolemwoczywistysposóbłączysiędys-
kursywnośćpolitykinaukiiszkolnictwawyższego.Wbadaniachukazujących
funkcjonalnywymiarobecnesąconajmniejdwa,zazębiającesięwątki:Udyskur-
suwładzy”iUwładzydyskursu”33.Pierwszy,wyrażającyprzekonanie,żedyskurs
30
Por.np.A.Duszak,G.Kowalski,Academic(Inter)genres:betweenTexts,ContextsandIdentities,
Bern2015;G.Myers,ThePragmaticsofPolitenessinScientifcArticles,„AppliedLinguistics”1989,nr
10(1),s.1-35;G.Reershemius,Researchculturesandthepragmaticfunctionsofhumorinacademic
researchpresentations:acorpus-assistedanalysis,„JournalofPragmatics”2012,nr44,s.863-875;
W.Rehg,ScienceasArgumentativePractice,w:CogentScienceinContext.TheScienceWars,
ArgumentationTheory,andHabermas,red.W.Rehg,Cambridge2009,podajęza:M.N.Wróblewska,
J.Angermuller,Dyskursakademickijakopraktykaspołeczna,dz.cyt.;Dyskursnaukowy.Tradycja
izmiana,red.S.Gajda,Opole1999;S.Mikołajczak,Składniatekstównaukowych,Poznań1990.
31
Por.np.S.J.Rittel,Dyskursakademicki:ujęciesystemowe,Warszawa1996;J.L.Lemke,Using
LanguageintheClassroom,Oxford1992.
32
Tutajoprócz„klasycznych”pracMichelaFoucaulta(Słowairzeczy.Archeologianaukhumani-
stycznych,Archeologiawiedzy),mieszcząsięm.in.badaniaBrunoLatouraibadaczyzkręguAction
TheoryNetwork(por.B.Latour,Splatającnanowoto,cospołeczne.Wprowadzeniedoteoriiaktora-
sieci,tłum.A.Derra,K.Abriszewski,Kraków2010)orazanalizyPierre’aBourdieuiJ.C.Passerona
(por.P.Bourdieu,J.C.Passeron,Reprodukcja.Elementyteoriisystemunauczania,tłum.E.Neyman,
Warszawa1990).
33
Por.H.Ostrowicka,Władzadyskursu,czyliużytekzpojęciamłodzieży,w:Dyskursywładzy,red.
D.Gruntkowskaiin.,Gdańsk2017.
