Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
7
dejmowanychzagadnieńbadawczych,żetrudnoowypracowaniejednolitego
rozumieniazarównosamegokomunikowania,jakijegosubdyscypliny,jaką
jestkomunikowaniepolityczne.Wpoczątkowejfazierozwojudanejdziedziny
naukitypowejestnierównomiernezaawansowanieposzczególnychobszarów
badańzwiązanychzróżnymidyscyplinaminaukowymi0Wobszarzekomuni-
kacjipolitycznejmożnaniewątpliwiezaobserwowaćwysokiezaawansowanie
prac−takzagranicznych,jakipolskich−nadjęzykiemkomunikowaniapo-
litycznego,retoryką,językiemtzw.dyskursunaturalnego,językiemperswazji,
erystykąitp.Ciąglezauważalnyjestjednakdeficytbadańdotyczącychargu-
mentacyjnejanalizyjęzykanaukspołecznychosadzonejwanaliziedyskursu.
Widocznyjestrównieżniedostatekrefleksjinapoziomiemetaprzedmiotowym,
wtymnt.możliwościmetodologicznegowsparciaprzezteorięargumentacji
procesubadawczegonaukokomunikowaniu.Ztegowzględuciekawawy-
dajesiępropozycjakorelacjiwspółczesnejteoriiargumentacjiistosowanych
wnaukachspołeczno-politycznychzałożeńmetodologicznych,którekierują
sięwstronęanalizyjęzykanaukspołecznych.
Jużwstarożytnościczłowiekzastanawiałsięnadsposobamiwłasnegoro-
zumowaniaiprawnimirządzących.Logika,hermeneutyka,dialektykaire-
toryka,sięgająceswoimikorzeniamidoczasówstarożytnejGrecji,stanowią
podstawywspółczesnejteoriiargumentacji.WiekXXjestwiekiemrenesansu
badańnadproblemamiargumentacjiiprzekonywania.Pracetakichczoło-
wychbadaczy,jakChaimPerelmaniLucieOlbrechts-TytecorazStephenTo-
ulmin6przyczyniłysiędoponownegozainteresowaniaretorykąibadaniami
zzakresuargumentacji.Badaniatezbiegłysięzogólnymożywieniemzainte-
resowaniakomunikacjąspołecznąjakoprzedmiotemdociekań.Współczesny
kierunekbadańnadargumentacjąjestzwiązanyzanaliząiocenąpoprawno-
ścitzw.rozumowańrozsądkowych.Obszarembadańjestwnioskowanie,czyli
procesdochodzeniadonowejwiedzynapodstawiewiedzyjużposiadanej.
Powszechnabyłaostrakrytykastosowanianarzędzilogikiformalnej(wnio-
skowaniededukcyjne)doanalizargumentacjiwyrażanejwjęzykunatural-
nym;niektórzybadacze,np.MarekTokarz,twierdzili,żeformalnemodele
logikiniewystarczajądoopisuzbytdlanichskomplikowanejargumentacji
wyrażonejwjęzykunaturalnym7.Ograniczenia,jakieniesiezesobąstosowa-
6
Ch.Perelman,L.Olbrechts-Tyteca,Traitédel)argumentation–lanouvellerhétorique,
PUF,Paris,1958;S.Toulmin,TeUsesofArgument,CambridgeUniversityPress,Cambridge
1958.
7
M.Tokarz,Argumentacja.Perswazja.Manipulacja.Wykładyzteoriikomunikacji,
GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,Gdańsk2006,s.222.
