Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnalizastrategicznaRPwperspektywieXXIwieku
PiotrSzczurowski
niewielką
liczebność
społeczności,
nieformalne
i
sytuacyjne
przywództwozależneodspecjalnejwiedzyiumiejętności,wymianę
ekonomicznąopartąnawzajemności,braklubniewielepoczucia
indywidualnejwłasności,brakformalnychprawipowszechneprawo
dostosowaniaprzemocyfizycznej,brakzawodowychfunkcjonariuszy
religijnych(kastykapłańskiej)iszamanizmorazbrakformalnych
środkówsukcesjipolitycznej111.
Kolejnymetapemewolucjisystemówpolitycznychbyło
plemię,któregocechycharakterystycznetomiędzyinnymi:
ekstensywnerolnictwoipasterstwo,osiadłytrybżycia,brak
centralizacji,charyzmatyczneprzywództwopolegającenaautorytecie
przygrupowympodejmowaniudecyzji,wymianaekonomicznaoparta
nawzajemnościzniecolepiejrozwiniętymhandlemniżwprzypadku
hordy,wspólna(rodowa)własnośćziemirolnejitrzody,brak
formalnychprawiograniczoneosobowoprawodostosowania
przemocyfizycznej,brakzawodowychfunkcjonariuszyreligijnych
(kastykapłańskiej),szamanizmisilnierozwinięterytuałyprzejścia
jednoczące
rody
oraz
brak
formalnych
środków
sukcesji
politycznej112.Niekiedysystemtenjestnazywanyrównieżplemienno-
rodowym,któratonazwamoimzdaniemlepiejoddajejegoistotę.
Następnyetaprozwojupolitycznegoludzkościtosystem
wodzowski,funkcjonującystosunkowokrótkoetappośredni
pomiędzysystememplemienno-rodowymapaństwem113.Wtym
przypadkumamydoczynieniazmiędzyinnymiekstensywnym
rolnictwemiosiadłymtrybemżycia,postępującącentralizacją,
charyzmatycznymprzywództwemzograniczonąwładzą,opartąna
111Szerzejzob.Lewellen,s.34-35oraz37in.
112Szerzejzob.Lewellen,s.34-35.
113Szerzejnatematprzechodzeniaodsystemuplemienno-rodowegopoprzezsystem
wodzowskiwkierunkupaństwanaprzykładziePrusóworaznatematzwiązanegoz
tymprocesemzjawiskapowstawaniapaństwowejelitypolitycznejnaprzykładzie
państwapiastowskiegozob.Szczurowski,Podbój…,s.115-118orazSzczurowski,
Ród…,s.20-30.Wobuprzypadkachdalszaliteratura.
52|Strona
