Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnalizastrategicznaRPwperspektywieXXIwieku
PiotrSzczurowski
obdarzaniuzwolennikówkorzyściami,redystrybucjądóbrpoprzez
wodza(wzajemnośćnaniższychpoziomach),wspólną(rodową)
własnościąziemirolnejitrzodyprzyjednoczesnympoczuciu
indywidualnejwłasnościtytułów,imion,przywilejów,rytuałówi
artefaktów,nieformalnymprawem(zwyczajowym)iograniczonym
uprawnieniemwodzadostosowaniaprzymusufizycznego,religią
hierarchicznąopartąnakulcieprzodkówitworzącąsiękastą
kapłańskąorazbrakiemformalnegodziedziczeniastanowiskawodza,
przyczymwódzmusipochodzićzwysokopostawionegorodu114.
Finalnymetapemrozwojupolitycznegojestpaństwo115.Jego
cechami
charakterystycznymi
wepoceprzedprzemysłowejbyły
między
innymi:intensywnerolnictwoiosiadłytrybżycia,
centralizacja,
suwerenne
przywództwo
wspierane
przez
biurokratycznąarystokrację,lojalnośćwobecpaństwaważniejszaod
lojalnościniższegorzędu,redystrybucjadóbropartanaformalnej
daninie(opodatkowanie),specjalizacjainstytucjonalnaigospodarcza
orazhandelzfunkcjąintegrującą,rozwójwłasnościprywatneji
państwowej116kosztemwłasnościwspólnej,sformalizowaneprawoz
legalnąmożliwościąstosowaniaprzymusuprzezinstytucjepaństwa,
zawodowekapłaństwodostarczającesakralnejlegitymizacjipaństwa,
sformalizowanasukcesjawładzyorazpodziałnaklasy(rządzącychi
rządzonych)117.Wepocenowożytnejukształtowałosiępaństwow
jegodzisiejszymrozumieniu,któregocechamicharakterystycznymi
114Szerzejzob.Lewellen,s.34-35.
115Natematróżnychdefinicjipaństwazob.A.Wołek,Słabepaństwo,Kraków-
Warszawa2012(dalejWołek),s.27-38.Tamdalszaliteratura.
116Państwaepokiprzedprzemysłowejbyłyniemalwłasnościąprywatnąkonkretnych
dynastiirządzących,cowistotnymstopniuczynizwłasnościpaństwowejtamtego
czasuwłasnośćprywatną.
117Szerzejzob.Lewellen,s.34-35.Wniecoinnymujęciuopowstawaniupierwszych
państwzob.J.C.Scott,Jakudomowionoczłowieka.Upoczątkówhistoriipierwszychpaństw,
Warszawa2023.
53|Strona
