Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ilewą,prowadzikrewżylnązużytązprawejpołowysercadopłuc;żyły
płucne,prawailewa,prowadząnanowoutlenowanąkrewtętniczązpłuc
dolewejpołowyserca,skądponownierozpoczynaonaswądrogę
wielkiegokrążeniaprzezustrój.
Zpowyższegowynika,żelewapołowasercazawiera„odświeżoną”
utlenowanąkrewtętniczą,prawazaśkrew„zużytą”,czyliżylną,ubogą
wtlen,aobładowanądwutlenkiemwęgla;możnazauważyć,żenie
zawartośćnaczynianadajemunazwę,leczkierunekprądukrwi:naczynia
wychodzącezsercatotętnice,uchodzącedoniego–żyły.
Układwrotny.Niecałajednakkrewżylnabezpośredniopowracado
serca.Zwyklekrewbiegniewedługschematu:tętnica→siećwłosowata
→żyła.Natomiastkrewżylnacewyżołądkowo-jelitowej,która
transportujepobranezpożywieniawęglowodanyibiałka(jakrównież
krewżylnatrzustkiiśledziony),wymagapodwójnegowłączeniasieci
włosowatej.Naczyniepołożonemiędzyjelitamiawątrobąnosinazwę
żyływrotnej(venaportae)lWtymukładziewrotnym,któryona
wytwarza,krewbiegniewedługschematu:tętnicajelitowa→sieć
włosowatajelita→żyławrotna→siećwłosowatawątroby→żyła
wątrobowa.Krążeniewrotneuobuswychkońcówmawięcsieć
włosowatą.Powyższyschemat(ryc.2)wskazujerównież,żesieć
włosowatawątrobyleżymiędzydwiemażyłami.Dziękitemu,żecała
krewcewyżołądkowo-jelitowej,śledzionyitrzustkiprzechodziprzez
wątrobę,stajesięonanajważniejszymnarządemprzemianymaterii.Dla
układuwrotnegowynikaztegojednakpewneniebezpieczeństwo:sieci
włosowatebowiemumieszczonenaobukońcachżyływrotnejstalemuszą
byćtakwyregulowane,żebytasamaobjętośćkrwiprzepływałaprzez
jednąiprzezdrugą.Wprzeciwnymrazieukładżyływrotnejulega
uszkodzeniu,którezkoleimożeprowadzićdouszkodzeniawątroby.
Drogachłonna.Ustrójnaszopróczzabarwionejkrwizawierarównież
bezbarwnąchłonkę,czylilimfę.Krewwychodzizsercaiznowudoserca
powraca.Chłonkanatomiastniekrążywzamkniętymukładziecew;
naczyniachłonne(vasalymphatica),zwanerównieżnaczyniami
limfatycznymi,
rozpoczynają
się
w
tkankach
ustroju.
Płyn
tkankowy,którywypełniawszystkieszczelinyiprzestrzenie
międzytkankoweorganizmuiktórypośredniczywtransporciesub-
stancjimiędzykrwiąakomórkamitkanek,dostajesięznowuczęścio-
wodonaczyńwłosowatychkrwionośnych,częściowodonaczyń
włosowatychchłonnychiprzeznaczyniachłonneodpływado
układużylnego.Nadrodzenaczyńchłonnychleżąwęzłychłonne,
czyliinaczejwęzłylimfatyczne(nodilymphatici)występujące
wcałymustroju.Tworyteregulująilośćskładnikówpostaciowych
wchłonce.Wreszciewielkiepniechłonne,jakprzewódpiersiowy
(ductus
thoracicus)
czy
przewód
chłonny
prawy
(ductus
lymphaticusdexter),odprowadzająchłonkędowielkichżyłupodstawy
szyi(ryc.2).Opisującukładtrawiennywspominano,żejegochłonka
transportujedokrwitłuszczepobraneprzezprzewódpokarmowy;tym
samymitenważnyskładnikodżywczywrazzinnymijestrównomiernie
rozprowadzanyprzezsercepocałymustroju.Stosunekmiędzy
4
