Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
komórekprogenitorowych,zlokalizowanychwbłoniewłasnej,przydancenaczyń
lubwwolnejprzestrzeniśródmiąższowej,jednakichpochodzeniejestwyprowa-
dzanezmezenchymy,mezodermylubneuroektodermygrzebieninerwowych.Za
tymostatnimźródłempochodzeniaprzemawiająlicznemarkerycharakterystyczne
dlakomórekneuroendokrynowych,wykazywanewludzkichkomórkachLeydiga.
Ogólnoustrojowymechanizmregulacyjnypokwitaniajestutrzymywanyaktyw-
nościąosipodwgórzowo–przysadkowo–gonadalnejmodulowanejośrodkamipoza-
podwzgórzowymimózgowia.Zwiększeniestężeniagonadotropinitestosteronuwe
krwipodczaspokwitaniajestpoprzedzonezwiększeniemstężeniagonadoliberyny
(GnRH)podwzgórzowej.EgzogennyGnRHmożeindukowaćdojrzewanieuchłop-
ców.WodpowiedzinaGnRHwokresiedojrzewaniaidojrzałościpłciowejwydzie-
lasięwięcejLHniżFSHiwskazujeto,żerównieżgonadotropyprzysadkowe,któ-
rewytwarzająrównocześnieobydwiegonadotropiny,dojrzewajączmieniają,ara-
czejmodyfikują,swojąfunkcję.Zjawiskatesąregulowanemechanizmami
pozapodwzgórzowymi,ponieważtowarzyszyimzwiększeniestężenianoradrenali-
nyiinnychneuroprzekaźnikówwpodwzgórzu.Namózgowiowąregulacjęwskazu-
jąrównieżobserwacjeklinicznechłopcówzdysgenezjąlubbrakiemgonad,uktó-
rychwtymokresiestężeniaGnRHigonadotropinulegajązwiększeniu,mimobra-
kulubupośledzeniaczynnościsteroidogennejgonad.Przemawiateżzatym
charakterpulsacyjnywydzielaniaLH.
NapoziomiekomórekLeydigadojrzewaniezmieniaichwrażliwośćnagonado-
tropiny.ZwiększonakoncentracjaFSHwekrwilubegzogennyFSHwzmagawraż-
liwośćgonadnaLH,zwiększaliczbęmiejscwiążącychLHnakomórkachLeydiga.
WodpowiedzinaLHkomórkiLeydigawytwarzajągłównietestosteron,którego
stężeniezwiększasięzwiekiemażdoosiągnięciadojrzałościpłciowej.Produkty
steroidoweaktywności50-reduktazy,którewcześniejbyłyprodukowaneprzezko-
mórkiLeydiga,powstająwkomórkachdocelowychdlatestosteronu.Wokresiepo-
kwitaniaiudojrzałychosobnikówLHwydzielanejestwpulsachookreślonejam-
plitudzieorazczęstotliwościiodużejaktywnościbiologicznej,którewarunkują
pełnąodpowiedźkomórekLeydigawsensieoptymalnejsekrecjitestosteronu.Wy-
kazano,żezmianyczęstotliwościorazamplitudytychpulsówpociągajązasobą
zmianywwydzielaniutestosteronuiwkonsekwencjimogąwywoływaćzaburzenia
procesówuwarunkowanychandrogenami.Wpierwszejfazieokresupokwitania
pulsacyjnewydzielanieLHwystępujetylkowczasiesnu,późniejwciągucałejdo-
by.Jakwynikazryciny3.2zapisstężeniaLHitestosteronuwekrwi14-letniego
zdrowegochłopca,pobieranejco20minwciągucałejdoby,demonstrujenocne
wydzielanielutropinywpulsachwkorelacjizezwiększonymstężeniemtestostero-
nu;wciągudniastężenietestosteronuwekrwijestmniejsze.Należyponadtopod-
kreślić,żedojrzałekomórkiLeydiga,wodróżnieniuodpłodowych,wydzielająte-
stosteronwodpowiedzinaokreślone,fizjologicznestężenieLHregulowaneme-
chanizmemnegatywnegosprzężeniazwrotnego.Duże,niefizjologicznestężenia
LHwywołujątzw.down-regulationreceptorówgonadotropiny,czyliichinaktywa-
cję,iwrezultacieosłabionąsekrecjętestosteronu.
Kluczoweczynnikiregulacyjnepokwitanianiezostałydokońcapoznane,jed-
nakstalepojawiająsięnowedaneprzybliżającemechanizmjegoinicjacji.Podkre-
ślasię,żeunaczelnychiczłowiekasupresjawydzielaniagonadotropinwokresie
przedpokwitaniowymzachodzipodwpływemGABA,awinicjacjipokwitaniabar-
dzoważnąrolęmaodgrywaćreceptorGRP54ijegoligandy.Uczłowiekareceptor
28
