Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antologia–ewolucjaidzisiejszystatusgatunkuł
styzostałydobranenapodstawiekryteriówhistorycznoliterackich(na
przykładprądliteracki,konwencjaliteracka,grupaliteracka,gatunek
literacki,rodzajliteracki).Wdrugiejkryteriumdoborustanowitemat
tekstu,dotrzeciejkategoriizaśzaliczamrozmaiteantologiepublikowa-
nezewzględunaokreślonąokoliczność(przedewszystkimnarozmaite
rocznicehistoryczneitp.)18.
PrzywoływanyjużJanPapiórzwracatakżeuwagęnainnekryteria
typologiczneantologii.Wskazujemianowicie,żemożechodzićozbiór
tekstówjednegoautoralubwieluautorów,zbiórzawierającykompletne
tekstylubichfragmentyorazzbiórłączącytekstywyłączniewcześniej
publikowanelubobejmującytakżetekstywcześniejniedrukowane.
Antologiajestgatunkiemorodowodziestarożytnym.Jejpoczątki
wiążemyzMeleagremzGadary(Iwiekp.n.e.);zredagowanaprzezeń
antologia-wrazzpóźniejszymi:FilipazTesaloniki(Iwiek)iAgatia-
szaScholastyka(VIwiek)-stałasiępodstawąAntologiipalatyńskiej,
którąsporządzononaprzełomieXiXIwieku,opierającsięnazbiorze
KonstantynaKefalasa;zawieraonaokoło3700epigramatówgreckich
autorstwa300poetów.AntologiapalatyńskastałasiępodstawąAntologii
Planudejskiej,sporządzonejuschyłkuXIIIwiekuprzezmnichaMaksyma
Planudesa.Zawieraonaokoło2400epigramów;Planudesnieuwzględnił
epigramatówerotycznych,któreznajdowałysięwAntologiipalatyńskiej,
dodałnatomiast338epigramatówdotyczącychprzedewszystkimdzieł
sztuki.Najbardziejznanyzbiórwierszyiepigramatówrzymskichnapisa-
nychmiędzyIaVwiekiem-Antologiałacińska-powstałokoło530roku.
Najważniejszaantologiabizantyńska,zawierającafragmentytekstów
powstającychodczasówHomeraażpowiekIV,zostałazebranaprzez
JanaStobajosawVstuleciu.Wschyłkowejfaziestarożytności,wśred-
niowieczuorazwdobierenesansuupowszechniłysięwyborytekstów
zawierającewyjątkizautorówklasycznychiojcówKościoła,przysłowia
orazsentencje;wyborytesłużyłyjakopodręcznikiszkolne.
Wczasachnowożytnychupowszechniaćzaczęłysięantologiewróż-
nychjęzykachnarodowych;począwszyodwiekuXIX(azwłaszczaodlat
40.tegowieku),byływydawanewdużejliczbieiznacznychnakładach.
17
18BardziejskomplikowanątypologięproponujeJ.Papiór(AnthologiensindText-
sammlungenundVermittlungsmediumś,s.45-46),którywyróżniapięćtypówan-
tologii:(1)kulturowo-historyczne(autorniejestwszakżewstaniewskazaćżadnego
przykładutegotypuantologii);(2)literacko-historyczne;(3)specyficznegatunkowo
(gattungsspezifsche)-przyczymbadaczowinajwyraźniejchodziorodzajeliterac-
kie,piszeonbowiemoliryce,epiceidramacie;(4)specyficznepodwzględemformy
(formspezifsche)-mowatuogatunkachliterackich,jakoprzykładyPapiórpodaje
listczyopowiadanie;wreszcie(5)typantologiiwyodrębnionynapodstawietreści
lubmotywów.
