Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JerzySmulski
święconeczytopisarzom,czytoepokom,czytogrupomliterackim
-składałysięzrozprawywstępnej,charakteryzującejżycieitwórczość
pisarza(względnieomawiającejepokęczygrupęliteracką)orazobszer-
nejantologii,wktórejpomieszczonezostałyrozmaitetekstyzwiązane
ztematemtomu(naprzykładwypowiedzipisarza,opiniewspółczesnych
ipotomnych,fragmentyprackrytyczno-ihistorycznoliterackich).
Wartaodnotowaniajesttuważnaseriawydawniczaskładającasięwy-
łączniezantologii,mowaoczytelnikowskiejseriiPanorama,którejko-
lejnetomy-ukazałosięich19-publikowanebyływlatach1977-1981.
Wseriitejogłoszonotomyistotne–przynajmniejdlapewnegopokole-
niahumanistów-jakZnak,styl,konwencja(oprac.M.Głowiński,1977),
Drogiwspółczesnejflozofi(oprac.M.J.Siemek,1978),Językwświetlena-
uki(oprac.B.Stanosz,1980),Językispołeczeństwo(oprac.M.Głowiński,
1980)czySymboleisymbolika(oprac.M.Głowiński,1990)24.
Szczególnąrolęodgrywałaantologiawkulturzeliterackiejdobysta-
linizmu.oówczesnejpopularnościgatunku(zdaniemniektórychbada-
czy–najbardziejtypowegodlarealizmusocjalistycznego25)zadecydowały
trzyczynniki:popierwsze,rocznicowycharakterówczesnychantologii;
podrugie,możliwośćswobodnegodobieraniaikomponowaniaprzedru-
kowywanychfragmentów,służącamanipulowaniutreściąutworówido-
wolnemubudowaniutradycjipozytywnej;potrzecie,cechującykulturę
okresustalinowskiegokolektywnycharakterpublikacji.Donajbardziej
reprezentatywnychantologiitamtejdobynależą:Wiersze,którelubimy
(oprac.J.Kott,A.Ważyk,1951),StrofyoStalinie(1949;antologiaogłoszo-
nazokazji70.rocznicyurodzinStalina),WierszeoBolesławieBierucie
(1952;antologiaopublikowanazokazji60.rocznicyurodzinBieruta)26.
Zaważneuważamteżantologiepublikowanewdwóchossoliń-
skichseriachBibliotekaNarodowaiNaszaBibliotekaprzeznaczonych
naużytekdydaktykiuniwersyteckiejiszkolnej;opatrywanojewstępem
przynoszącymmarksistowskąinterpretacjęprzedrukowanychtekstów.
24Wśródantologiidotyczącychszerokopojętejproblematykifilozoficznejnależy
wymienićteżznaczniewcześniejsząklasycznąksiążkęFilozofaegzystencjalna(wyboru
dokonaliorazwstępamiopatrzyliL.KołakowskiiK.Pomian.Warszawa1965).
25Zob.W.Tomasik:Inżynieriadusz.Literaturarealizmusocjalistycznegowplanie
„propagandymonumentalnej”.Wrocław1999,s.32-33.
26Zewszechmiarinteresującajestteżwydanawniewielkimnakładzie(200egz.)
Antologiawierszypolskichpoetówwspółczesnych,opracowanaprzezR.Matuszewskie-
go(Warszawa1953).ZapewneredagowanabyłabezpośredniopośmierciStalina,bozna-
lazłysięwniej–jakoniewielkiosobnydział–wierszepoświęconejegopamięci.Moż-
natęantologiętraktowaćjakopierwsząwersjęantologiiPoezjaPolskiLudowej(oprac.
R.MatuszewskiiS.Pollak.Warszawa1955);wtejdrugiejantologiiniemajużjednak
wierszyjawniepanegirycznychpoświęconychStalinowi(zwyjątkiemfragmentówSłowa
oStalinieBroniewskiego,DrogiStalinaPasternakaiListudoStalinaPutramenta).
