Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
HarmanzasłynąłreinterpretacjąstrukturynarzędziowościMartina
Heideggera15.Dziękiniejzwróciłuwagęnato,żeprzedmiotysąniedo-
stępne,zdolnedouników,wycofywaniasię(withdrawal)przedpróbami
ichwyczerpującegopoznania.Rzeczstajesięwtymkontekściedynamicz-
nympęknięciempomiędzytym,czymjestwrzeczywistości,atym,wjaki
sposóbsięnamprezentuje.Harmanbywaczęstokrytykowanyzaspeku-
latywny16,abstrakcyjnycharakterswoichrozważań,jednakgłównyzarzut
koncentrujesięwokółnieobecnościwnichnarracjizwiązanychzróżnicą
(teoriifeministycznych,postkolonialnych,społecznychitp.).Międzyinny-
midlategostaramsięteorięHarmanaukazaćnietylkonatlenowego
materializmu,ilerozwinąćjąwedługdiagnozyMortona(np.ciemnaeko-
logia),którystajesiękluczowymistrategicznymmyślicielemdlamoich
rozważań.Skontekstualizowanawtensposóbontologiazwróconaku
przedmiotomjest,moimzdaniem,doskonałymnarzędziem,pozwalają-
cymnawypracowanieontologiiorazestetykiantropocienia.
Większośćwspółczesnychnurtówfilozoficznych(nowematerializmy,
teoriaaktora-sieci,filozofieprocesu)kładzienacisknarelacje,apod-
kreślającichważność,najczęściejjeabsolutyzują:istniejąjedynierelacje.
Wperspektywiematerialistycznejstajemysię,czylijesteśmystrumieniem
materii,któranieustanniezmieniasięwzależnościodtego,conapotka
naswojejdrodze.ZkoleiBrunoLatourzwracauwagęnaaktorówfunkcjo-
nującychwsieciach,jednakonisaminiesąwcaledlaniegointeresujący,
gdyżfrancuskisocjologsprowadzaichdoefektówdziałania-definiowani
sąpoprzezsprawczość(ktoniedziała,równieżnieistnieje).Nowymateria-
lizmstajesiędlamniepunktemwyjściaisłużymidoosłabieniakategorii
anthropos,gdyżwnajbardziejintuicyjnysposóbrozpuszczapojęciejed-
nostkiludzkiejorazunieważniajejantropocentrycznąwyjątkowość.
Jednaktoontologiazwróconakuprzedmiotom,choćwwielumiejscach
15Heideggerowskiewycofanienarzędziawpodręcznośćoznaczajegozniknięcie
wtrakcieużywania-gdypijękawę,kubekznikapodmojąrękąiprzestajebyćdlamnie
istotny,zwracamwówczasuwagęnasamączynność,anieumożliwiającymijąprzed-
miot.Rzeczyniesąwbrewpozoromdostępnenawyciągnięcieręki,lecztajemnicze,
akażdynaszdostępdoprzedmiotówjestograniczonyiniekompletny.Zob.G.Harman,
Tool-Being:HeideggerandtheMetaphysicsofObjects,OpenCourt,Chicago2002.
16Więcejnatematkrytykiontologiizwróconejkuprzedmiotom:P
.Wolfendale,
Object-OrientedPhilosophy.TeNoumenon’sNewClothes,Urbanomic,Falmouth2014.
