Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
ludzkiewyobrażeniesprawczościorazpodmiotowości,pozostającwich
cieniu.Niewiemyjeszczedokładnie,ojakienmy”tutajchodziijakado-
kładniewspólnotakryjesięwrzeczywistościpoczłowieku.Jestemjednak
przekonany,żenależyzredefiniowaćpojęcieludzkości,ograniczyćemisyj-
nośćkategoriianthropos,aposługiwaniesięniskoemisyjnymikoncepcja-
mipozwoliwyjśćzantropocieniatym,którychjeszczewciążnieznamy,
leczprzeczuwamyichistnienie.
Dlaczegoproponujęnowąinieobecnądotejporykategorięantropo-
cienia?Przedewszystkimdlatego,żepierwszorzędnymzadaniemfilozofii
jestciągłetworzenienowychpojęć,nacozwracająuwagęmiędzyinnymi
GillesDeleuzeiFélixGuattari,pytając:cożznaczyłbyflozof,októrymmoż-
nabypowiedzieć,żeniestworzyłżadnegopojęcia,niestworzyłwłasnychpo-
jęć?2PrzywołująwtymkontekścierównieżzdanieFriedrichaNietzschego:
Filozofowieniepowinnisięjużtylkozadowalaćpojęciami,którezastali,powinni
jenietylkooczyszczaćirozjaśniać,leczprzedewszystkimwytwarzać,tworzyć,
przedstawiaćidonichprzekonywać.Dotychczasufanogeneralnieichpojęciom,
przyjmującjeniczymcudownyposag,pochodzącyzjakiegośrówniecudownego
świata,przyczymnależyjednakzaufaniezastąpićnieufnościąitowłaśniepoję-
ciomfilozofpowiniennajbardziejnieufać,dopókisamichniestworzy3.
Zgodniezzarysowanąperspektywąpowinienemnajpierwwyjaśnić
mojąnieufnośćzwiązanązzastanympojęciemantropocenu,awkolejnym
krokuuwierzytelnićproponowanąprzezemniekategorię,przekonaćojej
zasadnościorazużyteczności.
ZaproponowanyprzezduńskiegochemikaPaulaCrutzena4termin
antropocenmógłzwrócićuwagęnapowiązanienaukhumanistycznych
zgeologiąorazdoprowadzićdokonfrontacjiludzkiejhistoriizdziejami
Ziemi,nie-ludzkim,głębokimczasemskał.Tymczasemtoczłowiekzostał
2Zob.G.Deleuze,F
.Guattari,Cotojestflozofa?,tłum.P
.Pieniążek,Wydawnictwo
Słowo/ObrazTerytoria,Gdańsk2000,s.12-13.
3Tamże,s.12orazzob.F.Nietzsche,Nachlass:pismazlat1884‒1885,tłum.
G.Kowal,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2011.
4Zob.P
.J.Crutzen,GeologyofMankind[w:]nNature”415/2002,s.23oraz
P
.J.Crutzen,E.F.Stoermer,TeAnthropocene[w:]nGlobalChangeNewsletter”
41/2000,s.17-18.
