Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MałgorzataGłowacka-Grajper
dodziśprzezjegouczestników,niekiedyaktywnychwspółcześniedziałaczy
mniejszościowych,podobniejakpierwszeseminariumsocjologicznepoświę-
conekonfliktometnicznymwEuropieprowadzoneprzezNowickąwroku
akademickim1978/1979.
ŹródłaintelektualnedziałalnościbadawczejProfesorNowickiejsięgają
zjednejstronyproblematykiświadomościspołecznej,czyliobrazuświata
tworzonegowumysłachjegouczestników,azdrugiej-problemówwięzi
społecznych,atakżestereotypów,uprzedzeńipostawmiędzyetnicznych.Wy-
krystalizowałsięznichpodstawowyprzedmiotbadań,dziękiktóremu(od
czasuwydaniawewspółpracyzeSławomiremŁodzińskimiinnymibadaczami
zISUWpracySwoiiobcyw1990rokuorazkolejnychpracztegozakresu)
EwaNowicka,azniąwarszawskaantropologiaspołeczna,jestrozpoznawal-
nawpolskimświecienaukowym.Przedmiotemtymsąsposobyspołecznego
konstruowaniaswojskościiobcości.
Badaniaswojskościiobcościwspołeczeństwiepolskimpoczątkowobyły
prowadzonewyłączniemetodamisocjologiiankietowej,anastępnierozbu-
dowanojeprzezzastosowaniemetodjakościowych.Kilkuletniedociekania
dotyczyływielusferspołecznych,wktórychprzejawiasięobcośćstosunku
Polakówdoodmienności:rasowej,narodowejczyreligijnej.Uchwyceniu
wymiaruswojskościsłużyłybadanianadsposobemdefiniowaniapolskości.
Stworzonanaichpotrzebyw1988rokuprzezEwęNowickąlistakryteriów
polskościjestuznawanazaklasycznąiciąglestosowanawpolskichbada-
niachspołecznych.Logicznąkonsekwencjąpodejmowaniatejproblematyki
wodniesieniudospołeczeństwapolskiegobyłorozdzieleniebadańnadwie
zasadnicześcieżki.PierwsząznichbyłopodjęciebadaństosunkuPolakówdo
cudzoziemcówprowadzonychodkońcalatosiemdziesiątychXXwiekuażdo
dniadzisiejszego,drugązaś-badaniepolskości,takwwarunkachpaństwa
polskiego,jakiwsytuacjimniejszościowej,wkrajachpowstałychporozpadzie
ZSRR.BadaniatożsamościnarodowejPolakóworazmniejszościnarodowych
ietnicznychżyjącychwPolscestałysięzczasemważnymelementembadań
socjologicznychiantropologicznychprowadzonychnawarszawskiejsocjologii.
WlatachdziewięćdziesiątychEwaNowickarozpoczęłabadaniadotyczące
kwestiimniejszościetnicznychiprzetrwaniamałychgrupetnicznychwwarun-
kachwspółczesnegopaństwa.Porozpadziesystemukomunistycznegoznacznie
zwiększyłysięmożliwościprowadzeniabadań-jeślichodzinietylkoodobór
tematyki,lecztakżeomożliwośćpodróżowaniazagranicę.EwaNowickaza-
wszepowtarzała,żemaduszękoczownika.DChybawpoprzednimwcieleniu
musiałamnależećdojakichśkoczowników”-mawiała.Tapodróżniczadusza
dałaosobieznać,kiedynadarzyłasięokazja,byruszyćDwnieznane”.
Zaczęłosięodniespodziewanejpropozycji.ProfesorStanisławZapaśnik
szukałbadaczaspołecznego,którychciałbynawiązaćkontaktzUniwersyte-
temBuriackim(wtedymającymjeszczestatuswyższejszkołypedagogicznej)
wUłan-UdewRepubliceBuriacji,wsyberyjskiejczęściRosji,iprzeprowadzić
