Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
TytułksiążkiRadosławaWojtyszynamógłbysugerować,żejejinte-
lektualnybohater–MurrayNewtonRothbard–pełniwhistoriimyśli
społecznejrolęściśleprzeciwstawnąwobectej,jakąpełniwniejThomas
Hobbes.Innymisłowy,możnabywtymkontekściezasugerować,żepod-
czasgdydziełoHobbesapodporządkowanejestnadrzędnemucelowilegi-
tymizacjiLewiatana,dziełoRothbardapodporządkowanejestnadrzędne-
mucelowijegodelegitymizacji.
Tegorodzajustwierdzenie,choćnapewnympoziomieogólnościpraw-
dziwe,byłobyjednakbardzoupraszczająceinieuczciwewobecskaliinte-
lektualnegodorobkurzeczonegoautora.Rothbardniejestjedyniekonte-
statoremHobbesowskiejwizjispołeczeństwa,aleprzedewszystkimtwórcą
wizjizupełniewobecniejalternatywnej,opartejnietylkonacałkowitym
odrzuceniurelacjiwładzy,alerównieżnaichzastąpieniukompleksowym
systememrelacjiwłasnościowych.Tymsamym,będącprzedstawicielem
szerokorozumianejtradycjianarchistycznej,Rothbardzajmujestanowi-
skoprzeciwnenietylkowobecstanowiskaHobbesa,alerównieżwobec
stanowiskdużejczęściwcześniejszychmyślicielianarchistycznych–za-
miastpodkreślaćrzekomonierozerwalnyzwiązekzjawiskwładzyiwła-
sności,przeciwstawiaonjesobie,podkreślając,żetylkoeliminacjawładzy
pozwolinapełnewyzwolenieproduktywnegopotencjałuwłasności.
Wartozaznaczyćjużwtymmiejscu,żetegorodzajuujęciekwestiispo-
łecznychniestanowiwpełnioryginalnegowkładuRothbarda–świado-
mieijawnienawiązujeontutajm.in.doindywidualistycznegoanarchi-
zmuLysanderaSpoonera,domyślisocjologicznejFranzaOppenheimera
ijegoprzeciwstawieniaśrodkówekonomicznychśrodkompolitycznym,
czyteżdopropozycjiGustave’adeMolinariego,abywduchukonse-
kwentnegostosowaniazasadklasycznejekonomiipolitycznejzlikwido-
waćpaństwowemonopoleprawno-obronneizastąpićjekonkurującymi
zesobąpodmiotamirynkowymi.WielkązasługąRothbardajestjednak
kompleksowerozwinięciemyślipowyższychautorówinadanieimformy
spójnej,całościowejfilozofiispołecznej,łączącejprawnonaturalnyanar-
chizmzgłębokąekonomicznąświadomościąnaturyiimplikacjizjawiska
