Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
X
Wstęp
własnościprywatnej.KsiążkaRadosławaWojtyszynawskrupulatny
sposóbprezentujeczytelnikowiszerokąpanoramęowychróżnorodnych
inspiracjiRothbarda,dobitniepodkreślającfakt,żestworzyłonsyntezę
równieintrygującą,coerudycyjną.
Możnabywtymmiejscuzasugerować,żemiędzyściśleprawnona-
turalnymcharakteremdoktrynypolityczno-prawnejomawianegoauto-
raatakpoczesnymmiejscem,jakiezajmujewjejopisieanalizastricte
ekonomiczna,pojawiasiępewnenapięcie–wszakżeprawnonaturalny
anarchizmopierasięwyłącznienakatalogupewnychprawnegatywnych,
awięcwymagającychniepodejmowaniakonkretnychdziałań,podczas
gdyekonomia,zwłaszczawduchureprezentowanejprzezRothbardaszko-
łyaustriackiej,zajmujesięanaliząlogiczniekoniecznychkonsekwencji
działańpodjętych.Napięcietoznikazchwilą,gdyuznasię,żewmyśli
Rothbardawystępujejednakimplicitepewienistotnyelementutylitarny.
ChoćRothbardpodkreślawielokrotnie,żeprawanaturalne,takiejakwol-
nośćosobistaiwłasnośćprywatna,stanowiącelesamewsobie,torów-
nocześnie,jakoekonomistawkompleksowysposóbopisujeonprocesy,
wramachktórychprawatezostająwykorzystaneprzezobdarzonenimi
jednostkidostworzeniasystemuwspółpracyspołecznejnawielkąskalę,
umożliwiającegojaknajpełniejszezaspokojenieichindywidualnychpre-
ferencji(wolnorynkowegokapitalizmu).
Niejesttopodejścieexpliciteutylitarnewtymsensie,żeRothbard
nietwierdzi,jakobymoralnawartośćwolnorynkowegokapitalizmu
wynikałazmaksymalizowaniaprzezówsystempewnejabstrakcyjnej
wielkościzwanejspołecznąużytecznością.Uznającfakt,iżwolne,pro-
duktywnejednostkidążąnaturalniedostworzeniaspontanicznegoładu
swobodnejprodukcjiiwymianyrzadkichdóbriusług,Rothbardjedno-
cześniepotępiajakoniemoralnewszelkiepróbysiłowegoingerowania
wkształtowegoładu,atymsamymutrudnianiabądźuniemożliwiania
owymjednostkomswobodnegokorzystaniazeswychnaturalnychpraw.
Stądtakdużączęśćdoktrynypolityczno-prawnejRothbardastanowi
gruntownakrytykawszelkichformgospodarczegoiobyczajowegointer-
wencjonizmu,którejkluczowymelementemjestprzejrzystaiintuicyjna
typologiaróżnegorodzajudziałańinterwencyjnych.Krytykata,obecna
fragmentaryczniewróżnychdziełachRothbarda,zarównotychoorien-
tacjiprzedewszystkimekonomicznej,jakitychoorientacjiwdużej
mierzeetycznej,zostałaprzedstawionawtejksiążcewjednolitejformie
–prawdopodobnieporazpierwszywstosownejliteraturzeprzedmiotu
dostępnejwjęzykupolskim.
