Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
KsięgaIV
chiidorepubliki,mimoiżniewątpliwiebyłorewolucją,tojednakprzejęłosta-
rysystempolitycznywpodstawowychzarysach.Tymsamymrównieżinstytu-
cje,nawetwokresieznaczniepóźniejszym,zachowałyformywcześniejszych
etapówrozwojuidasięjewyróżnićorazprześledzićwsteczdoczasów,dlaktó-
rychnieposiadamybezpośredniejliniiprzekazuźródłowego.Trybygłosowa-
niawpóźniejszychokresachzachowałypewneelementyorganizacjiwojsko-
wejzpradziejów.FaktycznyprzekaznatematzamierzchłejprzeszłościRzymu
jestcałkowicielegendarny.Jedyniesamedatywojenibiteworazimionado-
wódcówzostałynamprzekazaneprzyakceptowalnympoziomiepewności.
Niemniejwśródrzymskichhistorykówpiszącychopradawnychdziejachżywa
byłatradycjamówiącaorozwojurzymskiegoprawaiustrojuwojskowego,któ-
ranigdycałkowicieniezaginęławśródfantazjiirównież,bytakrzec,udyscypli-
nowała”legendęzhistorycznegopunktuwidzenia.
Badaniahistorycznełatwiejdochodziłybydosprawdzonychrezultatów,je-
ślitaosobliwaprawno-politycznatradycjaniezostałabybardzosilniepodkolo-
ryzowanaprzezpolitycznąstronniczośćibłędniepodawanenazwylokacji.
Zczasemjednakmetodologiahistorycznaznalazłaścieżkiiśrodkibyrozpo-
znaćorazzinterpretowaćtezafałszowania.Podczasgdynawetkrytyczniemy-
ślącyhistorycynaiwniepowtarzali,żecenzuswprowadzonyprzezkrólaSer-
wiuszaTuliuszadaje80000obywateli,obecniewiemy,żedasięsprawdzićte
liczbydziękiobszarowijakizajmowałomiastoinależącedońziemie,aprzezto
jesteśmywstaniejewyeliminowaćprzywszystkichimplikacjachjakieztego
wynikajądlahistoriiustroju.
Zachowującteipodobnezastrzeżeniamożemyzokreślonymprawdopodo-
bieństwemprzyjąćprzekazanenamrelacje.Narzędziami,dziękiktórymod-
dzielamyprawdęodlegend,fałszu,omyłekiwszystkiegocownaturalnyspo-
sóbsięwkradło,sąuwarunkowaniategookresu,jakiemożemyrozpoznać
wpełnymświetlehistorii,wyraźnieimającpewność.Testrzępyinformacji,
które,jakopreludiumdowpełnihistorycznegookresu,układająsięwsekwen-
cjępozbawionąsprzeczności,musząbyćcałkowicieprawdziwe,zaśtektórych
niedasięwżadensposóbzrozumieć,nawetjakowyjątki,spekulacje,przejścio-
wedywagacjeitp.,należyodrzucić.
Wielewskazówekuwypuklafakt,żewItaliiwalkazkoniamiaławstarożyt-
nościwiększeznaczenieniżwGrecji.Wpierwszymwydaniuniniejszejpracy
zadowoliłemsięwtymmiejscutymżestwierdzeniemiodesłałemczytelnika
domiejsca,gdziebędękontynuowałopistegożprzedmiotu.Abymócnaświe-
tlićiuczynićzrozumiałymspołeczneznaczeniekawaleriiwekonomicznych
uwarunkowaniachpanującychwLacjum,musiałemnajpierwopisaćczytelni-
kowiinstytucjeśredniowiecznegorycerstwawcałejrozciągłości,rozwijając
tematodpodstaw.Prawdziwywglądwwartośćtychformspołeczno-wojsko-
wychtrudnojestosiągnąćdziękikilkuwyjętymzkontekstuzdaniom.Jakoże
dostępnyjestobecnietrzecitomniniejszejpracymogętuuczynićodnośnikdo
niegoizastosowaćdopradziejówRzymuwnioskinajakiepozwalająformy
przekazówhistorycznych.Niemająonewpływunaprzedmiotmojegozainteresowaniawniniejszej
pracy.
