Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
AntycznyDNAiinżynieriagenetyczna
WtymkontekścieniesposóbniewspomniećopracyFrançoisaJacoba
iJacquesaMonodazInstytutuPasteurawParyżu.Badalionigenyzaanga-
żowanewmetabolizmlaktozyubakteriiEscherichiacoli.Odkryli,żegenyte,
lacZ,lacYilacA,kodująceodpowiednioβ-galaktozydazę,permeazęitrans-
acetylazę,znajdująsiębliskosiebienachromosomieE.coliipodlegajątranskryp-
cjinapojedynczejcząsteczcematrycowegoRNA(mRNA).Transkrypcjaroz-
poczynasięodelementuzwanegopromotorem,rozpoznawanegoprzez
polimerazęRNA.Procestenzależyoddwóchinnychgenów,operatoraire-
gulatora.Operatorznajdujesiębliskopierwszegogenustrukturalnego(lacZ),
aregulatorjestgenemkodującymrepresor-białko,którewiążesięzopera-
toremizapobiegarozpoczęciutranskrypcjiprzybrakulaktozy.Promotor,
operatorigenystrukturalnetworzątzw.operon.Transkrypcjaoperonulak-
tozyzachodzitylkoprzybrakuglukozy,preferowanegoźródławęgla,oraz
wobecnościlaktozybędącejinhibitoremrepresora.FrançoisJacobiJacques
MonodwrazzAndréLwoffemzostaliwspólnieuhonorowaniNagrodą
Noblawdziedziniefzjologiilubmedycynyw1965rokuuzaodkryciadoty-
czącegenetycznejkontrolisyntezyenzymówiwirusów”.
Kolejnelataprzyniosłydalszeinformacjenatematstrukturyifunkcji
genomów.Stwierdzono,żeueukariontówwiększośćgenówniejestciągła.
Składająsięzeksonówiintronów.Sąoneprzepisywanenapre-mRNA,
którypodlegaprocesowizwanemusplicingiem,przeprowadzanemuprzez
małejądrowerybonukleoproteiny(snRNP),którewiążąsięzkońcami5’
i3’intronuipowodują,żeintrontworzypętlę.Intronjestnastępnieusuwa-
nyzsekwencji,adwapozostałeeksonysązesobąłączone.
NapoczątkulatsiedemdziesiątychXXwiekurozwinęłasięnowagałąź
genetykinazwanainżynieriągenetyczną.Możliwestałosięwprowadzanie
precyzyjnychzmianwmaterialegenetycznymiprzenoszeniegenówzjed-
negoorganizmudodrugiego.Klasycznymprzykłademużytecznejmanipu-
lacjigenetycznejjestkonstrukcjaszczepubakteryjnegozawierającegoludzki
genkodującyinsulinę.Insulinatolekniezastąpionywleczeniucukrzycy.
Wcześniejpozyskiwanybyłztrzustekświńikrów;terazjestłatwodostępny
dziękimożliwościjegoekstrakcjizbakteriirosnącychwogromnychfermen-
torach.Rozwójinżynieriigenetycznejwzbudziłpewneobawyzwiązane
zbezpieczeństwemeksperymentów.Teoretyczniemożliwebyłowykorzy-
stanietychtechnikdostworzenianiebezpiecznychmikroorganizmówdo
użytkuwojskowego.W1975rokuPaulBerg,jedenztwórcówinżynierii
