Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JaśminowarewolucjawTunezji…
21
kwencjipresjispołecznejogłoszonopierwszewielopartyjnewybory,zktórychjednak
wykluczonoislamistów.Wprzeprowadzonymw1981r.głosowaniuzwyciężyłobóz
rządzący-PartiaSocjalistyczno-Desturiańska(PartiSocialisteDestourien,PSD)-
wkoalicjizUGTT.Względnyspokójspołeczny,przerywanyantyrządowymiprote-
stamiulicznymiorganizowanymiprzezpartieopozycyjnelubpozbawionychlegalne-
gougrupowaniaislamistóworazoskarżeniamiosfałszowaniewyborów,trwałjednak
krótko.Dokolejnegopoważnegozrywuspołeczeństwadoszłolatem1987r.Akcje
protestacyjne,któreprzerodziłysięwzamieszki,zorganizowaliwówczasislamscyak-
tywiści.Władzazareagowałaaresztowaniami,anastępniecałymszeregiemzarzutów
przedstawianychoskarżonym:odzakłócaniaporządkupublicznegopoprowadzenie
działańdywersyjnychipodkładaniebomb.Sytuacjatadoprowadziładoeskalacji
protestów,tymrazemwformiespołecznychmanifestacjiprzeciwkopolitycerepresji.
Zwolennicyislamistównawoływaliprzytymdowypuszczeniazwięzieniaswojego
lideraRaszidaal-Ghannusziego19.Gwałtownamobilizacjatunezyjskiegospołeczeń-
stwazasiaławśródelitwładzyniepokójiobawyprzedwybuchemogólnonarodowego
powstania,tymsamymstającsięprzyczynkiemdobezkrwawegoprzewrotupolitycz-
nego,którymiałmiejsce7listopada1987r.WładzęwkrajuprzejąłZineEl-Abidine
BenAli,miesiącwcześniejmianowanynowympremierem.Wkonsekwencjizama-
chuHabibBurgiba,rządzącyTunezjąnieprzerwanieoduzyskaniaprzezniąniepod-
ległości,udałsięnaprzymusowąnemeryturę”(ażdośmierciw2000r.przebywał
wareszciedomowymwswojejrezydencjiwAl-Munastirze)20.
Zmianananajwyższychszczeblachwładzyipoczątkowaliberalizacjapolityki
wobecislamistów,mającasłużyćnarodowemupojednaniu,uspokoiłanastrojespo-
łecznewpierwszychlatachrządówBenAlego.Kontynuowanougruntowywanie
systemuwielopartyjnego,umożliwiająclegalnedziałaniekolejnympartiomopo-
zycyjnym.Zwycięskiedlaobozurządzącegowyboryprezydenckieiparlamentarne
ukazałyjednakrodzącesięzdolnościmobilizacyjnezwolennikówislamistów,któ-
rzystartowaliztzw.listyniezależnej,zdobywającponad14%głosówwskalikraju.
Obawaprzednaruszeniemniekwestionowanejdominacjipartiiprezydentanascenie
19Raszidal-Ghannuszizałożyłw1981r.RuchOrientacjiIslamskiej(Harakatal-Ittidżahal-
-IslamilMouvementdelaTendenceIslamique,MTI;wpolskiejliteraturzewystępującyrównież
jakoRuchTendencjiIslamskiejlubRuchOrientacjiMuzułmańskiej).Inspiracjądoutworzeniatej
organizacjibyłydlaAl-GhannusziegozjednejstronywspomnianeprotestyspołecznewTunezji
z1978r.,zaśzdrugiejrewolucjaislamskawIraniez1979r.MTIniezostałjednakzalegalizowany
idopuszczonydowyborówz1981r.SamAl-Ghannusziwkrótceznalazłsięwwięzieniu,gdzie
przebywałdo1984r.Ponowniearesztowanogow1987r.wzwiązkuzatakamibombowymina
hotelewSusieiAl-Munastirze.ChoćMTIniemiałzniminicwspólnego,zdecydowanieuspra-
wiedliwiałotoprowadzonąprzezrządwalkęzislamskimifundamentalistami.M.M.Dziekan,
op.cit.,s.73-74.
20E.Szczepankiewicz,RegionMaghrebuwpolityceUniiEuropejskiej.Założenia,uwarun-
kowaniaiefektywspółpracy,Kraków:Abrys,2010,s.124-125;E.Pace,HabibBourgiba,Inde-
pendenceChampionandPresidentofTunisia,Diesat96,nNewYorkTimes”
,7IV2000,http:ll
www.nytimes.coml2000l04l07lworldlhabib-bourguiba-independence-champion-and-president-
of-tunisia-dies-at-96.html,5VII2014.
