Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
winterakcjęzprzedmiotaminascenie.Lalkisączęstopostrzeganejako
istotynieożywione,którenaśladująludzkieideeitreści(powiązanezczło-
wiekiemzewzględunajegoreprezentację,antropomorfizacjęorazkontrolę
sprawowanąnadnimiprzezanimatora),ajednocześnieniemająwpływu
naichkształt,niemajązdolnościichzmiany.Tymczasemwwypowiedziach
niemalkażdejosoby,którakiedykolwiektrzymałalalkęwrękach,niczym
refrenpowracazdanie,żejestonaniesforna,toznaczychcedziałaćposwo-
jemu,robićrzeczy,któreróżniąsięodtego,cochcemyjejnarzucić;dlatego
najpełniejmożemywydobyćjejżycie,jeśliwsłuchujemysięwnią29.
PosthumanistycznynamysłBennettnadideąfunkcjonowaniatego,co
ludzkie,itego,conie-ludzkie,wrelacjiwymianyjestrównieżpunktemwyj-
ściatezClaudiiOrensteinozmianieparadygmatuwpraktykachlalkarskich
XXIwieku,wynikającejzporzuceniamodernistycznejkoncepcjilalkiilalkar-
stwa.WartykuleOurPuppets,OurSelves:Puppetry’sChangingParadigms30
wskazujenakontrastmiędzymodernistycznąkoncepcjąlalki,którasytuowała
jąwbinarnymukładzieprzeciwstawnychżywiołów,gdzieczłowiekowiprzy-
pisanebyłożycie,aktywność,sprawczość,lalcezaś-martwota,pasywność,
podległość,atym,cobadaczkaokreślajakonnowelalkarstwo”(NewPuppetry).
Wjegocentrumjestprzenikaniesiędynamikiczłowiekaiperformujących
przedmiotów(równieżprojekcji)ipowstawanienascenieasamblaży,któreni-
welujądychotomicznypodziałna:organiczneinieorganiczne,żyweinieoży-
wione,ludzkieinie-ludzkie,realneiwirtualne.ChoćOrensteinnieformułuje
tegobezpośrednio,możnapowiedzieć,żeasamblażewyłaniającesięwprakty-
kachwspółczesnegolalkarstwamożnaopisaćzarazemjakobyty(dynamiczne
konfiguracjeludzkiegoinie-ludzkiego)oraz,odwołującsiędoideiasamblażu
polifonicznegoAnnyLowenhauptTsing,jakonsposobyistnienia(lifeways)-
ludzkieinie-ludzkie,któresiędosiebiezbliżają”31.ZdaniemOrensteinnnowe
29
Tamże.
30
C.Orenstein,OurPuppets,OurSelves:Puppetry’sChangingParadigms,nMime
Journal”2017,Vol.26,s.96-107,https://scholarship.claremont.edu/mimejournal/vol26/
iss1/12/(dostęp:20.09.2020).
31
A.LowenhauptTsing,TeMushroomattheEndoftheWorld.OnthePossibility
ofLifeinCapitalistRuins,Oxford2015;cyt.za:M.Chaberski,Performansjakoasamblaż,
nDidaskalia”2016,nr133-134,s.88-89.NapodstawieteoriiasamblażuwujęciuMa-
nuelaDeLandyjeszczeszerszyniżuClaudiiOrensteinkontekstanalizyasamblażowej
naturylalkarstwaproponujeFrankCamilleriwartykuleOfAssemblages,Afordances,and
Actants-orthePerformerasBodyworld:TeCaseofPuppetandMaterialPerformance,
nStudiesinTeatreandPerformance”
,28.04.2020,https://www.tandfonline.com/doi/full
/10.1080/14682761.2020.1757320(dostęp:5.05.2020).
Teatralnewspółdziałanieczłowiekaimateriiwświetleprzemian...31
