Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
9
cychzeźródełpisanych-zwłaszczaodnoszącychsiędoszerszegokontekstu
(choćbydodziejówiorganizacjiżyciawmieście)-istotnychdladalszych
interpretacji.Niewynikatozbrakujakichkolwiekźródełwogóle,aleraczej
zfaktunieodnotowywaniawnichtakichdanych,któredlanasbyłybyszcze-
gólnieinteresujące4.Brakpisemnychprzekazówniejestjednakdlamedie-
wistysytuacjąnadzwyczajnąiniemożebyćuzasadnieniemwspomnianego
zaniechania,zwłaszczażepodstawowedlanasźródłowiedzy,jakimjestsam
zabytek,wswojejdobrzezachowanejstrukturzeszczęśliwieprzechowałteż
kilkanietuzinkowychźródeł-inskrypcji,którychtreść,aleteżformajejpre-
zentacjimająistotnywalorpoznawczyiprzynajmniejwczęścirekompensują
wspomnianyniedostatek(il.5-6).
Niemawątpliwości,żenowe,obszerneujęcietegowyjątkowegoobiektu
jestpotrzebne.Myślę,żewymagałobyonoprzezwyciężeniaswoistychmyślo-
wychparadygmatów,jakiewytworzyłysięprzezlatawtokudyskusjibada-
czyskoncentrowanychodlatnatychsamychtematach,nauszczegóławianiu
iposzerzaniuargumentacji.Próbypostawienianowychkwestiibadawczych
zdarzałysiędotądrzadkoiraczejtylkosygnalnie.Mamteżprzekonanie,że
dlatakiegorozpoznaniatejbudowli,jakieumożliwiająpytaniastawiane
współcześniewhistoriisztukiposzerzającebadawczykwestionariuszdyscy-
pliny,potrzebnajestrefleksjanadtym,jakiobraztejbudowlizostałukształ-
towanywnaszejświadomościprzezwielepokoleńbadaczy,jakiwpływna
ówobrazmiałypoglądynasztukęśredniowiecznąwPrusachkrzyżackich
iodwrotnie-czyinailetoNarcydzieło”jakosztandarowyzabytekbywało
egzemplifikacjąwalorówartystycznychsztukitegoobszaru.Teiinnekwestie
uchwycićmożnaprzezrekapitulacjęstanuwiedzyoarchitekturzekościoła,
uwzględniającązarównowarsztatbadawczy,metodologiczneiheurystyczne
doświadczeniajegowspółtwórców,jakizewnętrzne,pozanaukoweuwarun-
kowaniakształtowaniasiędorobkubadawczego.
Niniejszaksiążkapowstaławprzekonaniu,żedziejebadań,zwłaszczanad
przedmiotem,któremuztakąkonsekwencjąprzyznawanostatusarcydzie-
ła,wartesąrefleksjiNsamewsobie”(jakwgruncierzeczybadanoNcoś”,co
uznawanozaarcydzieło?),zwłaszczagdymajątakdługątradycjęigdy-jak
4Por.natentematu:P.Oliński,Fundacjemieszczańskiewmiastachpruskich
wokresieśredniowieczainaproguczasównowożytnych(Chełmno,Toruń,Elbląg,
Gdańsk,Królewiec,Braniewo),Toruń2008,s.207-208,tamteżprzyp.910.
