Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Wprowadzeniedoproblematykizagłady
19
zamordowałyponad15tys.Polaków-głównieczłonkówinteligencjiiosób
pochodzeniażydowskiego
26
.Byłytoniewielkie,lotnebrygadymorderców.
Wefekcieichdziałalnościzginęłookoło900tys.Żydów.Największejmasa-
kryEinsatzgruppendokonałymiędzyinnymiwBabimJarzekołoKijowa.
Wtedyto,wciąguniespełnadwóchdni,rozstrzelano34tys.osób
ByłyszefnSłużbyInformacyjnejoKościele”przyRSHA,AlbertHartl,
któryzrozkazuHeinrichaHimmlerasporządzałraportnaterenachzaję-
tychnawschodzieprzezNiemców,opisujewnim,jakw1942roku,kiedy
jechałsamochodemwokolicachKijowa,byłświadkiemskutkówmasowych
egzekucjiwBabimJarze.Kilkamiesięcypóźniej,zpowoduzałamanianer-
wowego,zostałzwolnionyzesłużbyiodbyłrekonwalescencjęwośrodku
dlanerwowochorych.RelacjonujeHartl:nPrzejeżdżaliśmyobokdługiego
wąwozu.Zauważyłemdziwneruchygleby:grudkiziemisamewyskakiwały
wgóręiunosiłsięnadniądym.Przypominałotomruczącycichowulkan.
Wydawałosię,żetużpodpowierzchniąznajdujesięgorącalawa.Blobel
27
roześmiałsię,zrobiłrękągestwkierunkupoboczadrogiiwskazującwąwóz-
abyłtoBabiJar-powiedział:TuleżytrzydzieścitysięcymoichŻydów”
28.
Łącznie-wwynikudziałalnościEinsatzgruppen-życiestraciłookoło
dwóchmilionówosóbcywilnych.ZabijanieŻydówbyłoswoistymminimum,
jakiegowymaganoodtychoddziałów.Wspierałyteżonepogromydokony-
wanenaludnościżydowskiejprzezmiejscowąludność(Polaków,Litwinów,
Ukraińców).DyrektywaHeydrichawyraźnieimnakazywałanieprzeszka-
dzaćwtegotypuzajściach,awręczzalecałapomagać
29
.Tegotypuakcje
byłyjednak,zdaniemHimmlera,nzbytmałoekonomiczne”.Konieczność
angażowaniawmasoweegzekucjeżołnierzyfrontowychzWehrmachtuiSS
rodziłaniebezpieczeństworozprzestrzenianiasięinformacjiodokonywanej
zagładzie.Himmlerszukałzatemnowychtechnikskutecznejeksterminacji.
DodatkowyproblemzmasowymiegzekucjamiŻydówstanowiłpsychiczny
stanżołnierzy,którzytychmordówdokonywali.
26Zob.tamże,s.48.
27SS-StandartenführerPaulBlobel,członekSDijedenznajwyższychoficerówEin-
satzgruppen.Odczerwca1941do13stycznia1942BlobeldowodziłoddziałemSon-
derkommando4A,wchodzącymwskładEinsatzgruppeC.Jegojednostkadziałałana
Ukrainie,dokonującmasowychmorderstwnaŻydach.
28G.Sereny,Wstronęciemności.RozmowyzkomendantemTreblinki,przeł.J.Miel-
nicki,Warszawa2002,s.83.
29Zob.tamże.
