Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cymiinformacjeniejawne,daneosoboweosóbpublicznychorazinnetajemnice
ustawowochronione.Twórcyprawaarchiwalnegonapodstawieprawakon-
stytucyjnegomusząrównieżrozstrzygnąć,jakajestżnicapomiędzyudostęp-
nianieminformacjipublicznejaudostępnianiemdokumentacji,materiałówar-
chiwalnychiinformacjiarchiwalnej.Potrzebybadańzdziedzinypolitologii
ihistoriiwspółczesnejwymagająniezwłocznegoipowszechnegodostępudo
dokumentacjiimateriałówarchiwalnych,jeżelinienaruszatoinnychtajemnic
ustawowochronionych.
OdpoczątkuXXIw.archiwapaństwowezostaływłączonewprocesbudo-
wyglobalnegospołeczeństwainformacyjnegoiadministracjielektronicznej,co
wymagałoiwymagauzupełnieniaprawaarchiwalnegoozasadypostępowania,
gromadzenia,długotrwałegoprzechowywaniaiudostępnianiadokumentów
elektronicznychoraztworzeniaplatformusług,rejestrówizasobówpublicznych.
Budowaspołeczeństwaobywatelskiegozapoczątkowanaw1989r.,integracja
zNATOiUniąEuropejskąorazrozwójstandardówochronyprawczłowieka
zobligowałyustawodawcępolskiegodouzupełnieniaprawaarchiwalnegoo:
ochronędanychosobowych,ochronęprawautorskichipokrewnych,dostępdoin-
formacjipublicznejiinformacjiniejawnejorazposzanowaniaprawawłasności.
Polskieprawoarchiwalnerozwijałosięwrazzdziejaminaroduipaństwa
polskiegowlatach1918-2012.Jegopodstawykształtowałysięwtrudnychokre-
sachhistoriipaństwapolskiego.Wlatach1918-1919miałamiejscenietylko
budowaniepodległegopaństwa,konfliktyzbrojneojegograniceizabiegidy-
plomatyczneouznaniemiędzynarodowe,leczrównieżdramatycznawalka
oocalenierozproszonegoizagrożonegozniszczeniemzasobuarchiwówpol-
skich.Jeszczetrudniejszymwyzwaniembyłoopracowanienowoczesnychista-
bilnychzasadkancelaryjnychiarchiwalnychdlawłaściwegogromadzenia
izarządzaniadokumentacjąorazzasobemarchiwalnym,którebyłytworzone
współcześnie.Scaleniebyłychtrzechzaborówwjednopaństwoobjęłorównież
procesunifikacjitrzechżnychsystemówkancelaryjnychiadministracyjnych.
Wymagałotonietylkoopracowanianowychuniwersalnychzasadgromadzenia
zasobuarchiwówpaństwowych,leczrównieżprzezwyciężeniezaborowych
odrębnościwtymzakresie.Powyższeprocesyizagrożeniawymagałynietylko
szybkich,odważnychiprzemyślanychstaranniedziałańlegislacyjnych,lecz
takżeprzekonanieelityrządzącejiRadyMinistrów,żekoniecznebyłoprzezna-
czenieznacznychśrodkówbudżetowychnadziałalnośćarchiwalną,abynie
tylkoefektywniezarządzaćpaństwemijegoadministracją,alerównieżpozo-
stawićnajważniejszeinajbardziejreprezentatywnemateriałyarchiwalnewcelu
badańnaukowych,dlazaspokajaniapotrzeburzędowych,informacyjnychiin-
nychpodmiotówpublicznychiniepublicznychorazobywateli.Byłyonenie-
zbędnedodziałalnościnaukowej,jakonajważniejszeźródłahistoryczne,lecz
takżedospełnieniaoczekiwańadministracjirządowej,instytucjiniepaństwo-
14