Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AlicjaKulecka
wyróżnićmożnaconajmniejdwie.Pierwsza,autorstwaVincentaCronina
3
,absol-
wentauczelniangielskichmieszkającegoweFrancji,publicystyihistoryka,dru-
ga,AndrewRobertsa
4
,publicystyihistorykabrytyjskiego,autorawielubiografii
wybitnychpolityków.Owepublikacje,powstałewróżnychepokachpolitycznych
ihistorycznych(pierwszaw1971r.,drugaw2014r.),wskazująnaciągłąpotrzebę
powrotudorozważańotejpostaciicorazczęstszegoprzyjmowanianarracjipu-
blicystycznejjakotej,któratrafiadoszerszegogronaczytelników.
Postawawybitnegopolitykaistratega,jakimbyłNapoleon,wobecdziedzic-
twakulturowego,wtymarchiwaliów,niestanowiłajednakgłównegoprzedmiotu
refleksjitychbiografii.Autorówbardziejfascynowałyideepolityczneiwojny
prowadzoneprzezNapoleona,ukazującejegogeniuszmilitarnyjakogłówny
wyróżnikbogatejizłożonejosobowości.ObserwującEuropęponapoleońską
ianalizująctezyzawartewbiografiachcesarza,uznaćmożna,żejednymzistot-
nychnastępstw,nietylkodługo-,aleikrótkofalowych,jegodziałaństałosię
upowszechnieniemodelucywilizacjioświecenianawzórfrancuski.Zjawiskoto
wywarłoistotnywpływnakulturęEuropywXIXwieku.Upowszechnianieidei
rewolucji,prawczłowiekaorazpostępuzapomocąbagnetówarmiifrancuskiej
stałowsprzecznościzhumanitaryzmemprzychylnympokojowiiniechętnym
wojnompowodującymcierpienialudzkości.ProwadzoneprzezNapoleonadzia-
łaniamilitarnetrudnouznaćzaobronęFrancjijakozagrożonejkolebkinowego,
przekształconegoprzezrewolucjęświata.Niebezpieczeństwozostałooddalone
odniejniecowcześniej,poodparciuatakupaństwtworzącychpierwsząkoalicję.
Kolejnekampaniewojenne,odwyprawydoWłochpopróbęzdobyciaMoskwy,
służyłypowiększaniufrancuskiejstrefydziałaniaiutrwalaniudominacjiFrancji
wEuropie.Ichcelpolitycznybyłbardzodobrzeczytelny.Prowadzonymprzez
NapoleonaBonapartewojnomtowarzyszyłakoniecznośćobronyprzedwrogami
zewnętrznymiinspirującymiopozycjęwewnętrzną
5
.Atak,uzasadnianyprzy-
musemzadaniaciosuwyprzedzającego,traktowanybyłjakonajlepszametoda
realizacjitychzałożeń.Świadczyłotojednocześnieodużympoczuciuzagrożenia
panującymwśródelitpaństwafrancuskiegopowstałegowwynikuprzekształceń
rewolucyjnych.DziałaniommilitarnymNapoleonatowarzyszyływprowadzone
3
V
.Cronin,Napoleon,przekł.A.Mołek,Kraków1999,pierwodruk1971.
4
A.Roberts,NapoleonWielki,przekł.M.iT.Fiedorek,J.Włodarczyk,Warszawa2014.
5
AutorzyDziejówkulturyfrancuskiejwskazywalinazwiązekmitunarodowegozprowa-
dzonymiwojnami,zob.J.Kowalski,A.iM.Loba,J.Prokop,Dziejekulturyfrancuskiej,Warszawa
2005,s.397-398;problemwojnywprogramachróżnychugrupowańpolitycznychwystępował
odpierwszychlatRewolucji,zob.m.in.A.Soboul,LaRévolutionfrançais1789-1799,Paris1948,
s.162-167.
