Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942)

Monika Polit

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-1575-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

313

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942). Red. Polit, Monika . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013, 313 s. ISBN 978-83-235-1575-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Polit, M.

T1 Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942)

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-235-1575-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168731, author = "", editor = "Polit, Monika", title = "Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942)", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-1575-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Polit, Monika

TI - Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942)

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-235-1575-3

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Polit, Monika. Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942) [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013 [dostęp: 30 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/archiwum-ringelbluma-konspiracyjne-archiwum-getta-warszawy-tom-10-monika-polit-168731.

II wojna światowa, holokaust, getto warszawskie, getto łódzkie, Mordechaj Chaim Rumkowski, Emanuel Ringelblum, historia Żydów polskich, archiwum getta, Żydzi łódzcy

Dziesiąty tom serii stanowi wielowątkową i prezentowaną przez różne formy przekazu ilustrację losów Żydów łódzkich w latach 1939-1942. Czytelnik znajdzie w nim świadectwa bezpośrednich uczestników wydarzeń w postaci relacji, wspomnień, listów, utw...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-1575-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

313

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów10
Wstęp13
Nota edytorska22
Rozdział I. Od początku wojny do zamknięcia getta26
Dok. 1. Po 12.1939, Warszawa – getto. [Eliasz (Eliahu) Gutkowski], Relacja pt. "שזדאָל" [„Łódź”]27
Dok. 2. Po 11.1939, b.m. Fela Wiernikówna, Relacja pt. „Wspomnienia i przeżycia wojenne”34
Dok. 3. Po 03.1941, b.m. [Jakub Samson?], Relacja pt. רעטעבראַ ןאַ ןופֿ ןשינעבעלרעביא" "1941 ץרעמ – 1939 רעבמעטפעס .עשראַוו ןוא שזדאָל ןיא עילימאַפֿ [„Przeżycia robotniczej rodziny w Łodzi i Warszawie. Wrzesień 1939 – marzec 1941”]44
Dok. 4. Po 10.1941, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. „Moja druga ucieczka z Łodzi” (10.1941 r.)48
Dok. 5. Po 16.11.1940, Warszawa – getto. N.N., Wspomnienia pt. „W okupowanej Łodzi”53
Dok. 29. Po 06.11.1940, Warszawa – getto. Spis wydziałów i placówek (z adresami) administracji żydowskiej w getcie łódzkim54
Dok. 6. Po 09.1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ןופֿ ןייגסיוראַ ןײַמ" [„Moje wyjście z Łodzi”]76
Dok. 7. Po 09.1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל" [„Łódź”]79
Dok. 8. Po 09.1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ךאָנ ןייגקירוצ סאָד" [„Powrót do Łodzi”]81
Dok. 9. Po 1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ןיא רעזײַה-קנאַב יד" [„Domy bankowe w Łodzi”]84
Dok. 10. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ןופֿ" [„Z Łodzi”]86
Dok. 11. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ןופֿ" [„Z Łodzi”]88
Dok. 12. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja z Łodzi91
Dok. 13. Po 03.1941, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל ןופֿ ןסקעלפֿער" [„Łódzkie refleksje”] (03.1941 r.)94
Dok. 14. Po 18.04.1942, Warszawa – getto. N.N., Wspomnienia z Łodzi i Warszawy (fragment)97
Dok. 15. Po 1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. טסעראַ ןײַמ ןופֿ ןעגנובעלרעביא ענײַמ" "רעגאַל רעשטשאָגאָדאַר םעד זיב [1939].11.8 [„Moje przeżycia od mojego aresztowania 8.11.[1939] do obozu w Radogoszczy”]107
Dok. 16. Po 12.1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. ןעגנובעלרעביא רעשזדאָל ענײַמ" "(רעגאַל) [„Moje łódzkie przeżycia (obóz)”]114
Dok. 17. Po 10.1939, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "ןבעל הליהק רעשזדאָל רעד ןופֿ" [„Z życia łódzkiej gminy”]116
Dok. 18. Po 09.1939, Warszawa – getto. [Rabin Szolem Trajstman], Relacja pt. "שזדאָל" [„Łódź”]119
Dok. 19. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "ןבעל רעשזדאָל ןופֿ" [„Z łódzkiego życia”]122
Dok. 20. Po 28.04.1941, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. רעשזדאָל יד ןופֿ עידעגאַרט יד" "לוש רעשיטעטשטלאַ [„Tragedia staromiejskiej synagogi w Łodzi”]124
Dok. 21. Po 5.05.1941, Warszawa – getto. N.N., Opracowanie na temat domu modlitwy przy starej synagodze w Łodzi (5.05.1941 r.)126
Dok. 22. Po 12.1939, Łódź. [Władze niemieckie Łodzi], Merkblatt für die Aussiedlung von Juden [Zarządzenie o wysiedleniu Żydów]128
Dok. 23. Po 12.1939, Warszawa – getto. Mojsze Szaja, Relacja żydowskiego chłopca wywiezionego z Łodzi (12.[1939])130
Rozdział II. Getto – organizacja i warunki życia132
Dok. 24. Po 02.1940, Warszawa – getto. D.T., Relacja pt. ןיא אָטעג ןופֿ עיצאַזינאַגראָ יד" "שזדאָל [„Organizacja getta w Łodzi”]133
Dok. 25. Po 03.1940, Warszawa – getto. L.G., Relacja o wydarzeniach w Łodzi (grudzień 1939 – marzec 1940 r.)136
Dok. 26. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "שזדאָל" [„Łódź”]144
Dok. 27. Po 04.1941, Warszawa – getto. Jan Kapczan, טפֿאַשטריוו-סנאַניפֿ רעד ןגעוו ןלאַירעטאַמ" "המחלמ רעד תעשב תוליהק [עשי]דיי ןופֿ [„Materiały o gospodarce finansowej żydowskich gmin w czasie wojny”]148
Dok. 28. Po 10.1940, Warszawa – getto. Zestawienie wszystkich wydziałów resortu pracy w getcie łódzkim i ich wyrobów (fragment)152
Dok. 30. 06.1940–02.1941, Łódź – getto158
1) nr 60 z 12.06.1940 r., o spisie ludności w getcie w dniu 16.06.1940 r.158
a) Przełożony Starszeństwa Żydów w Litzmannstadt [Łodzi], Mordechaj Chaim Rumkowski, Obwieszczenia158
2) nr 73 z 28.06.1940 r., o urządzeniu w getcie półkolonii dla dzieci w wieku 4–7 lat i kolonii dla dzieci 7–15-letnich159
3) nr 74 z 2.07.1940 r., o zakazie wychodzenia na ulicę po godzinie 18.00 w dniu 3.07.1940 r.160
4) nr 104 z 12.08.1940 r., apel o zachowanie spokoju w getcie160
5) nr 107 z 13.08.1940 r., w sprawie składania podań przez komitety domowe o pozwolenie na prowadzenie ogólnodostępnych kuchni161
6) nr 123 z 20.09.1940 r., o zasadach przyznawania zasiłków, budżecie RŻ162
7) nr 133 z 4.10.1940 r., o wprowadzeniu godziny policyjnej w dniu 4.10.1940 r. na 21.00164
8) nr 134 z 11.10.1940 r., o zakazie handlu w soboty164
9) nr 136 z 11.10.1940 r., o bezprawnym ubieganiu się o zasiłki164
10) nr 158 z 6.11.1940 r., o powołaniu Najwyższej Izby Kontroli dla tępienia wykroczeń165
11) nr 162 z 14.11.1940 r., o przydziale żywności i opału na zimę (grudzień 1940–luty 1941 r.)166
12) nr 166 z 19.11.1940 r., o możliwości pracy dla mężczyzn (600 osób) poza gettem, rejestracja 24.11.1940 r.167
13) nr 176 z 8.12.1940 r., o zakazie handlu artykułami żywnościowymi nabywanymi w sklepach Mordechaja Chaima Rumkowskiego168
14) nr 177 z 10.12.1940 r., o przejęciu 12.12.1940 r. kuchni domowych168
15) nr 178 z 12.12.1940 r., o rozdaniu kartek żywnościowych 15.12.1940 r.170
16) nr 182 z 20.12.1940 r., o wypłatach dla robotników pracujących poza gettem170
17) nr 185 z 24.12.1940 r., spis kuchni (adresy) w getcie łódzkim przejętych przez Mordechaja Chaima Rumkowskiego171
18) nr 186 z 27.12.1940 r., o wprowadzeniu przydziału żywności na kartki w sklepach Rumkowskiego174
19) nr 187 z 28.12.1940 r., o darze chanukowym dla rodzin najuboższych w getcie175
20) nr 195 z 16.01.1941 r., o dodatkowym przydziale chleba177
21) nr 197 z 17.01.1941 r., o podwyżce zasiłków za styczeń 1941 r.177
22) nr 198 z 18.01.1941 r., o nakazie uprzątnięcia śniegu178
23) nr 199 z 18.01.1941 r., wezwanie do wypożyczenia Wydziałowi Robót Publicznych sprzętu do odśnieżania179
24) nr 200 z 21.01.1941 r., o przydziale chleba179
25) nr 206 z 1.02.1941 r., o utworzeniu komisji organizujących przesiedlenie ludności w związku z decyzją o zmniejszeniu getta179
1) 12.1940 r., Blankiet karty pocztowej powołania do pracy poza gettem180
b) Przełożony Starszeństwa Żydów w Litzmannstadt [Łodzi], Mordechaj Chaim Rumkowski, Druki180
2) Karta mleczna na 03–05.1941 r.181
3) Dziecięca karta żywnościowa, 1941 r.182
4) Talon na produkty dla chorych, 1941 r.182
Dok. 31. 15.05.1940, Łódź – getto. Pieniądze papierowe getta łódzkiego183
Dok. 32. Po 06.1940, Warszawa – getto. Tabela pt. "1940 ינוי ןיא שזדאָל ןיא ןזײַרפ" [„Ceny w Łodzi w czerwcu 1940”]184
Dok. 33. Po 01.1941, b.m. N.N., „Notatka o położeniu gospodarczym getta łódzkiego w końcu stycznia 1941 r.” (30.01.1941 r.) (fragment)185
Dok. 34. Po 30.04.1940, Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "אָטעג רעשזדאָל ןופֿ ןדאָזיפע" [„Epizody z łódzkiego getta”]190
Dok. 35. 1941, Łódź – getto. Kalendarz z getta łódzkiego na rok 1942, opracował Szmul Rozensztajn191
Dok. 36. 01–04.1942, Łódź – getto. Kooperatywa B. (Litzmannstadt – Getto, Kirchgasse 4), Rachunki wystawione dla B. Strykowskiego za różne artykuły spożywcze i przemysłowe objęte przydziałami kartkowymi w getcie łódzkim243
Dok. 37. 1942, Warszawa – getto. N.N., Notatka o roli Mordechaja Chaima Rumkowskiego w getcie łódzkim250
Dok. 38. [1942],Warszawa – getto. N.N., Relacja o getcie łódzkim253
Dok. 39. a) 01.1942, Warszawa – getto. N.N., Zbiór wierszy: „Ojciec zażydzonych”, „Biją dzwony”, "ןקראַמ רענײַנ יד טימ" [„Za dziewięć marek...”]255
b) Zbiór wierszy: „Lokomotywa”, „Oda do getta”, „Oda do młodości”, „Kuplety gettowe”260
Dok. 40. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "אָטעג ןופֿ ןפֿיולטנאַ ןײַמ" [„Moja ucieczka z getta”]270
Dok. 41. b.d., Warszawa – getto. N.N., Relacja pt. "טילפ רעשזדאָל אַ ןופֿ עיגאָלאָריטראַמ יד" [„Martyrologia łódzkiego uchodźcy”]271
Dok. 42. Po 24.10.1940, Warszawa – getto. [Mordechaj Szwarcbard?], "אמויד-ינינעמ" [„Aktualności”]279
Dok. 43. 05.01.1941, Łódź – getto. Ch. Częstochowski (Łódź, ul. Towiańskiego 8 m. 1), List z 5.01.1941 r. do S. Schefner (Warszawa, ul. Leszno 64)280
Dok. 44. 29.12.1941, Łódź – getto. Maria Ulinower (Łódź – getto, Rembrandtstrasse 13), List z 29.12.1941 r. do Sary Brawerman (Częstochowa, ul. Katedralna 9, u I.M. Rotenberg)282
Dok. 45. Po 1939, Łódź – getto. Chaim Emanuel (Łódź – getto), List do H.Ch. Szachno [Zagana?] (Warszawa)283
Dok. 46. [15.05.1941], Warszawa – getto. [Hersz Wasser], Notatki284
Dok. 47. Po 15.05.1941, Warszawa – getto. Mordechaj Chaim Rumkowski, „Referat przewodniczącego Rady Starszych miasta Łodzi wygłoszony w dniu 15.05.1941 r. do przedstawicieli ziomkostwa łódzkiego w Warszawie”287
Dok. 48. [15.05.1941], Warszawa – getto. Mordechaj Chaim Rumkowski, טכיראַב-טאַרעפֿער" ײַמ 15 םעד ןטלאַהעג יקסװאָקמור .ח אָטעג טאַטשנאַמציל ןיא טאַר ןשידיי םענופֿ ןטסעטלע םענופֿ "עשראַװ ןיא טפֿאַשנאַמסדנאַל רעשזדאָל רעד ןופֿ רעײטשראָפֿ יד ראַפֿ 1941 [„Referat sprawozdawczy przewodniczącego Rady Żydowskiej getta w Łodzi Chaima Rumkowskiego z 15.05.1941 r. wygłoszony przed przedstawicielami ziomkostwa łódzkiego w Warszawie”]289
Słownik terminów częściej występujących w tekście292
Bibliografia296
Summary298
Indeks osób300
Indeks geograficzny304
Nazwy ulic w Łodzi i w innych miastach307
Wykaz sygnatur313

6RozdziałI.Odpoczątkuwojnydozamknięciagetta[1]

zakomunikowałmi,żezewzględunachorobęmojejżonyzezwalanamnapozosta-

niewmieszkaniudodziewiątejranonastępnegodnia,kiedytoprzyjdziepaństwowa

komisjalekarska,byzbadaćstanzdrowiamojejżony.Wychodzączamknęlimoje

mieszkanieodzewnątrz,anadziurceodkluczanalepilikartkęznapisem:„Urząd

rekwizycji”.Kluczezabralizesobą.Nazajutrz,wewtorek,nieprzyszedłżaden

znich.Dopierowśrodęzjawiłasięczteroosobowakomisjazlekarzem,któryzba-

dałmojążonę.Wszystkiemojepytaniaonaszdalszylospozostałybezodpowiedzi,

zupełnietak,jakbymówiłodonichzwierzę,anieczłowiek.[4]Tymczasemdoktor

uznał,żemojażonajestrzeczywiściechora.Znównaszamkniętowmieszkaniu,

niepytającnawet,czymamjakieśzapasyjedzeniadlasiebieirodziny.

Itaksiedzieliśmyzamknięcidwanaściedni.Staliśmysiępopularniwśródsąsia-

dówiznajomych,którzyprzychodzilizobaczyćnawłasneoczytensmutnydziw

–jakwokrutnyibarbarzyńskisposóbzaaresztowanoniewinnychludzizmaleń-

kimdzieckiem.SprawadotarładogminyidziękistaraniomrabinaT.

udałosię

mnieimoichbliskichuwolnićzdomowegoaresztu.Podwunastudniachzamknię-

ciapojawilisięprzedstawicieleniemieckiegourzędurekwizycjimieszkańiwypu-

ścilinasnawolność,pozwalającwziąćzesobątylkobagażpodręczny.Tejsamej

nocyz11na12grudniazostałowysłanychwieluinnychnauczycieliidyrektorów

szkółśrednich.JednaknietraﬁlioniodrazudoGuberni

.Najpierwtrzymanoich

wczymśwrodzajuobozuwbudynkufabrycznymprzyŁąkowej

,apotemwysłano

wzatłoczonychwagonach,główniedoKrakowa

.Takzajednymzamachemzli-

kwidowanoszkolnictwożydowskienaśrednimpoziomie.Beznauczycieliikierow-

nikówmusiałopoprostuzniknąć.

PomoimuwolnieniupozostałemwŁodzi.Coprawdamoidobrzyprzyjaciele

radzilimi,abymniezabawiałdługowmieście,ponieważichzdaniemniemiecka

władzaniezadowolisięzabraniemmojegomieszkaniazwszystkimisprzętami,ale

jakonauczycielawysiedlimnie.Brałemtopoduwagęimyślałemotym,gdzieijak

[5]urządzićmojąrodzinęnazimęwmieście,asamemujaknajszybciejopuścić

Łódź.Dziwne,przygnębiającewrażeniewywarłanamnieinamojejżonieżółtałata

wformiegwiazdyDawida

,którąkażdyŻyd,każdaŻydówkaidzieckomusielinosić

napłaszczuprzyszytąnaprawejpiersiiztyłunaprawejłopatce.Kiedynaszamy-

kano,wszyscyŻydziwŁodzinosilinaprawymrękawieokryćszerokążółtąopaskę,

10PrawdopodobniechodzioSzolemaTrajstmana(?–1942)–rabina,którywyjechałdogetta

warszawskiego.Zob.dok.18,25,37,45.

11DokumentyzArchiwumRingelblumadotyczącetzw.Gubernizostałyzebranew:Archiwum

Ringelbluma.KonspiracyjneArchiwumGettaWarszawy,t.6:GeneralneGubernatorstwo.Rela-

cjeidokumenty,oprac.A.Bańkowska,[tłum.S.Armiin.],Warszawa2012.

12Przyul.Łąkowej,wpobliżudworcaŁódźKaliskaznajdowałsięobózprzejściowy.

13Zob.dok.5i25.

14ObowiązeknoszeniategoznakuzamiastżółtejopaskiwprowadziłnamiestnikKrajuWarty,

ArturGreiser,11grudnia1939r.

Brak wyników

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 10, Losy Żydów łódzkich (1939-1942)

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra