Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXIVWstęp
wbrewobowiązującymzasadomzdecydowałsiętuzdekonspirowaćczęśćorgani-
zacji.Podającprawdziweimionainazwiskaorazadresyzamieszkania,poważnie
narażałwymienioneosoby.Choćpewneśrodkiostrożnościzachował–nazwisko
autoraniepojawiasięwrękopisie,ajegożonaBluma
27
figurujepodpanieńskim
nazwiskiem.Niemarównieżnaliściewieluważnychpostaci,nawetsamegoRin-
gelbluma,atakżeinnychjegoprzyjaciół.Biorącpoduwagęspecyfikę„listyadre-
sowej”,niemożnawykluczyć,żeniemiałaonabezpośredniegozwiązkuzdziałal-
nością„OnegSzabat”.Możebyłatoewidencjaosóbobjętychjakąśakcjąpomo-
cowąŻSS?Podobnewątpliwościbędziemymieli,analizująckolejnedokumenty
(dok.2–5)zawierającewykazyimienne,atakżeróżnenotatki,niezawszedziśdla
nasczytelne.Szczególnieniejasnesązapisyzdok.4i5.
LekturakolejnychzestawieńnazwiskznajdującychsięwdokumentachARG
niepozwalanamodpowiedziećnapytaniadotyczącecharakterugrupy,zależności
ipanującejwniejhierarchii,udziałuposzczególnychosóbwpracachorganizacji.
Dopieropróbapodziałuiwyodrębnieniaposzczególnychzbiorowościwewnątrz
„OnegSzabat”ianalizadodatkowychdokumentówmożedaćwięcejświatłana
strukturęizasadydziałaniagrupyRingelbluma.Ktokierował„OnegSzabat”ijak
wyglądałaadministracjazespołu?Wniektórychrelacjachwymienianesąosoby,
którewchodziłydościsłegogremiumkierującegoARG.Różnietociałobyłonazy-
wane,razkolegium,innymrazemegzekutywą,aleprzeważniepojawiasięwnim
podobnyzestawosób.OpróczRingelblumawymienianisąnajczęściej:HerszWas-
ser,EliaszGutkowski
28
,MenachemMendelKohn
29
,SzymonHuberband,Icchak
Giterman
30
,AleksanderLandau
31
,DanielGuzik
32
iSzmuelWinter
33
.Wjakisposób
podejmowanodecyzjeiktoformalnieodpowiadałzacałośćprac–natopytanienie
27BlumaWasser(zd.Kirszenfeld)(1912–1990),żonaHerszaWassera,wgetciewarszawskim
brałaudziałwpracach„OnegSzabat”,przedewszystkimsporządzałaodpisydokumentów.
28Eliasz(Eliahu)Gutkowski(1900–1943),urodziłsięnaSuwalszczyźnie,alejużw1914r.
mieszkałwŁodzi,tamukończyłgimnazjumipracowałwmiejscowychszkołachpowszechnych
iśrednich,w1938r.uzyskałstopieńmagistrafilozofiiwzakresiehistoriinaWolnejWszechnicy
PolskiejwWarszawie,polityczniezwiązanybyłzPoalejSyjon-Prawicą,jesienią1939r.uciekł
zżonąisynemdoWarszawy,wgetciewarszawskimnależałdonajbliższychwspółpracowników
„OnegSzabat”,prowadziłpraceewidencyjnewARG,zajmowałsięopracowywaniembiulety-
nów,przygotowywaniemkonspektówpracdokumentacyjnych,spisywaniemrelacji,kopiowa-
niemdokumentów.Pisałrównieżwłasnetekstydotycząceżyciagospodarczegogetta,zob.ARG
I634(Ring.I/61).
29MenachemMendelKohn(Kon)(1881–1943),przedwojnąbyłzamożnymkupcem,pochodził
zOstrołęki,RingelblumapoznałwŻSSiwszedłdogronazałożycieliArchiwumGetta.
30IcchakGiterman(1889–1943),jużpodczasIwojnyświatowejaktywnydziałaczspołeczny,
m.in.współorganizowałwRosjiŻydowskiKomitetPomocyOfiaromWojny(JEKOPO),od
1926r.kierowałpolskącentraląAJDC,współpracowałzJIWO,dokońca1941r.korzystając
zfunduszyJointu,organizowałpomocdlaludnościżydowskiej,wspomagałrównieżpracęARG,
zob.Kronikagetta,s.514–522.
