Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Dziśnaulicachwarszawskiegogettaporozklejanoogłoszeniawczarnychramach,infor-
mująceośmierciCwiSzolemaPryłuckiego.Przechodnieprzystawalinachwilę.Młodzi
ludziewzruszaliramionamiiszlidalej.Ludziewśrednimwiekupocieraliczoła:nKtóryto
Pryłucki?Noach?Nie,jegoojciec,cóż,młodziniepowinniumieraćł”.Starszepokolenie
stałozdziwione:nToonjeszczeżył,staryPryłucki?ToonwogóleprzebywałwWarsza-
wie?”.Nicniewiedzieli
1
.
Wydajesięzaskakujące,żeśmierćjednegozweteranówżydowskiej,wielkonakładowej
prasycodziennejwPolsce,człowieka,któregonazwiskoprzed1939r.byłopowszech-
nierozpoznawalnenatzw.żydowskiejulicy,niezrobiławiększegowrażenianamiesz-
kańcachgetta,wśródktórychbyłozapewnewieludawnychczytelnikówgazetwyda-
wanychprzezPryłuckiego.Reakcjetestanąsięjednakzrozumiałe,gdyuświadomimy
sobie,żeCwiPryłuckiwchwiliśmiercimiałlatosiemdziesiątinależałdozupełnie
innejepoki.Jegoczynnadziałalnośćredaktorskaipolitycznazakończyłasięjeszcze
przedwybuchemwojny(częściowozresztąusunąłgowcieńjegowłasnysyn,Nojech
Pryłucki).Wypadazatemprzypomniećchoćbywnajważniejszychzarysach.
OdKrzemieńcadoWarszawy
Cwi
2
Pryłuckiurodziłsię29lipca1862r.wKrzemieńcunaWołyniujakosynNachmena
iSary
3
.Ojciec,zamożnykupieciprzyjacielIcchakaBeraLewinsona
4
,wychowywał
1S.Szejnkinder,Zmojegodziennika,ARGI461,tłum.M.Siek,w:ArchiwumRingelbluma.Kon-
spiracyjneArchiwumGettaWarszawy,t.23[wprzygotowaniu].
2WźródłachiopracowaniachbiograficznychpojawiająsięróżnewariantyimionPryłuckiego:
Cwi,CwiHirsz,CwiSzolem,HirszSzulim,GermanNaumowicz(tenostatniwystępujewźródłach
iopracowaniachrosyjskojęzycznych).
3Danebiograficznepodajęza:Leksikonfundernajerjidiszerliteratur,t.7,NewYork1956-1981,
kol.224-225;Leksikonfunderjidiszerliteratur,preseunlologie,t.2,Wilno1927,kol.967-970;
Polskisłownikjudaistyczny,t.2,Warszawa2003,s.365;Polskisłownikbiograczny,t.28/4,Wro-
cław1985,s.628-629.
4IcchakBerLewinson(1788-1860),pisarzhebr.,zwanynrosyjskimMendelssohnem”,wywarł
ogromnywpływnarozwójruchuhaskalowegoijegoliteraturęwRosji.