Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odnoszącsiędotychwstępnychuwag,tobardzokrótkie
wprowadzeniemanaceluprzedstawienieaspiracji,możliwo-
ściorazwyzwaństojącychprzedludźmi,którzyżyjąipracują
wArktyce.Uwzględnionezostanątakżeglobalneinteresyna
północnychkrańcachnaszejplanety–środowiskowe,socjalne,
geopolityczneiekonomiczne.Tojestskomplikowanahistoria,
któraprezentujeróżneświatopoglądy,sprzeczneinteresyiprio-
rytety,orazpokazuje,żeArktykajestbogatąmozaikąkrajobra-
zów,ekosystemów,ludzi,kulturizasobównaturalnych.Skoro
jednakpiszemynapoczątkunowejdekady,tojesttotakżehisto-
ria,któranosipiętnoczasu.Czylato2020r.możereprezento-
waćtąnowąArktykę?Odkądzarównoklimat,jakiekosystemy
zmieniająsięwArktycetakgwałtownie,dawnedefinicjeregionu
zostająpoddanetestowidogranicwytrzymałości.
DefnicjaArktyki
WpublikacjachfizycznogeograficznychArktykajesttradycyj-
niedefiniowanajakoląd,morzeilódleżącenapółnocodkoła
podbiegunowego,którejestwyznaczoneprzezrównoleżnikosze-
rokościgeograficznejok.66,50N.Jeślichceszodnaleźćtęszerokość
geograficznąnamapie,najłatwiejszymmiejscemdorozpoczęcia
poszukiwańbędzieIslandia:kołopodbiegunowejestpołożonena
północodgłównejwyspyirozciągasięna16tys.km(9,9tys.mil),
obejmującrozległeobszaryKanady,RosjiiGrenlandii(ilustra-
cja2a).Liniarównoleżnikawyznaczającegokołopodbiegunowe
jestzazwyczajwykorzystywanadookreśleniapołożeniaArktyki
jakoregionuokołobiegunowego.Wielubiogeografówtwierdzi,że
Arktykasięgagranicydrzew,powyżejktórej,podążającwkierun-
kupółnocnym,krajobrazroślinnycharakteryzujesiękrzewami,
karłowatymidrzewami,porostamiiwyraźniewskazujearktyczną
odrębność.Ostatecznieniejestczymśniezwykłymprzeczytać,że
Arktykapowinnabyćpowszechniedefiniowanawoparciuośred-
niądobowątemperaturęwlecie,któranieprzekracza100C.Ostat-
niedwiedefinicjewskazująnakurczeniesięobszaruArktyki.
Arktycznyświat
17
