Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejMakowski
SzelfkontynentalnyArktyki:
źródłokryzysuczywspółpracymiędzynarodowej
TentekstjestgłosemwdyskusjioznaczeniuregionuArktykiwkontekście
topnieniapokrywylodowejwokółbiegunapółnocnego,atakżewpływutegozja-
wiskanapolitykępaństwregionuorazpolitykęmiędzynarodową,wodniesieniu
dosurowcówenergetycznychiszlakówżeglugowych.Zasadniczamyślartykułu
sprowadzasiędoodpowiedzinapytanie,czyobowiązującaKonwencjaNarodów
Zjednoczonychoprawiemorza(ang.UnitedNationsConventionontheLawof
theSea-UNCLOS)umożliwiapaństwomarktycznym,szczególnietzw.piąt-
cearktycznej,tj.FederacjiRosyjskiej,Kanadzie,Norwegii,DaniiiUSA(niesą
jeszczestronąKonwencji),podziałsektorowyszelfukontynentalnegonaOceanie
Arktycznym.Zdaniemautora,zapisyartykułu76UNCLOSorazbieżącapolity-
kapaństwarktycznychwskazują,żeistniejebardzodużeprawdopodobieństwo
takiegorozwiązania,przyjednoczesnymudzieleniukoncesjipozostałympań-
stwom,wpostaciwykorzystaniaszlakówżeglugowych,północno-wschodniego
ipółnocno-zachodniego,nazasadzieprzejściatranzytowego.Kazustakiegoroz-
wiązaniajestznany,chociażtylkowodniesieniudopowierzchniOceanu(Kanada
1906rokiZSRR1926rok).Całośćrozważańzostałaprzedstawionanatlewarun-
kówgeograficzno-geologicznychregionuarktycznego.
WzrostzainteresowaniasytuacjąnaDalekiejPółnocyjestpochodnązmian
klimatycznychpowodującychtamtopnieniepokrywylodowej.Zakładasię,że
jużwperspektywiedekady1nodmarzanieArktyki”możeotworzyćnoweobszary
poszukiwaniazłóżsurowcównaturalnych,atakżenoweszlakidlażeglugi.Nie
bezznaczeniajestteżwpływtopnieniapokrywylodowejnamigracjezwierząt
morskichilądowych.Zanikaniewiecznejzmarzlinynalądziestanowitakżeza-
grożeniedlalokalnejinfrastrukturydrogowejimiejskiej.
Wyzwaniem,przedktórymstająwszystkiepaństwasubregionu,jestprzede
wszystkimochronawłasnejsuwerenności,adopierowdrugiejkolejnościroz-
1
Szacunkiwopracowaniachsązróżnicowane-odroku2020doroku2040(przyp.A.M.).
