Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ArthurGreiser.ZastępcagauleiteraiprzewodniczącysenatuwGdańsku
59
żydowskiej,wwynikuczegomajątekżydowskibyłvkonfiskowanyilikwidowany”
.
ZarządzeniatezostałypodpisaneprzezGreisera,Hutha
103
iHoppenratha
104
.
Gdańskaspołecznośćżydowska,któranadalliczyłaokoło4000członków,
niewidziaławyjściai17grudnia1938r.jednomyślniezdecydowałasięnaemi-
grację.Dziękitemudużajejczęśćzdołałaocalićżycie105.
ForsterprzedstawiałterazswójokręgjakovwolnyodŻydów”,alepodkoniec
1940r.około650ŻydówjeszczewGdańskuprzebywało-stalisięoniofiarami
deportacjidoAuschwitziTeresienstadt.22ŻydówzdołałoprzeżyćwvDomu
Żydowskim”przyMausegasse(obecnieul.Owsiana-przyp.tłum.)106.
KryminalizacjaŻydówwWolnymMieścieGdańskuwceluichwypędzenia
odpowiadaładokładnieliniipolitycznejwRzeszyNiemieckiej,gdzie1stycznia
1938r.żyłojeszcze370000osóbvwyznaniamojżeszowego”
.Widaćtowwe-
wnętrznymRocznymraporcieosytuacji1938GłównegoUrzęduBezpieczeństwa,
gdziezaprobatąprzyjmowanodowiadomościstosowanewGdańskuśrodki.Ra-
porttenpodsumowywałpolityczneinicjatywyidecyzjewsposóbnastępujący:
AkcjaprzeciwkoŻydom9/10.11.1938.
Podstawyżyciażydowskiegoijegoorganizacjicałkowiciezmieniłapodjętawcałej
RzeszyakcjaprzeciwkoŻydompozamordowaniuwParyżuprzezpolskiegoobywatela
pochodzeniażydowskiegoFeibelaGrynszpanaradcylegacyjnegovomRatha.Akcja
tapolegałananiszczeniubądźpaleniusynagogoraznazdemolowaniuprawiewszyst-
kichżydowskichsklepów,którewskutektegomusiałyzaprzestaćsprzedaży.Częściowo
akcjataobjęłaswymzasięgiemrównieżmieszkaniaŻydów.Wwynikubezmyślności
lubignorancjizestronybiorącychwniejudziałosóbzniszczeniuuległowówczaswiele
cennycharchiwaliówidziełsztuki.Żydzistawiającyopórbylibicilubzabijani.
Wceluwywarciawiększejpresjidoemigrowaniaok.25000Żydówzostało
równoleglewysłanychdoobozówkoncentracyjnych,częśćznichtymczasowo.
Pozakończeniuakcjizostaływprowadzoneantyżydowskieregulacjeprawne
wpostaciustawirozporządzeń.
Podsumowującmożnastwierdzić,żeżydostwo,oiledotyczytoobywateli
niemieckichibezpaństwowców,zostałotymsamymdefinitywniewyeliminowa-
nezniemieckiegożyciaspołecznego,aŻydomchcącymocalićswojeżyciepo-
zostajejedynieemigracja107.
103WilhemHuth,wiceprzewodniczącySenatuGdańska,prowadziłpowojnieagen-
cjęubezpieczeniowąwHamburgu.
104ErwinLichtenstein,DieJudenderFreienStadtDanzigś,s.225;drJuliusHoppen-
rath,senatordosprawfinansowychinaczelnikizbyskarbowej,figurującywróżnychdoku-
mentachprokuratorskich,powojnieniezostałpociągniętydoodpowiedzialności.
105Ibidem,s.87-91.
106Ibidem,s.141in.;por.GrzegorzBerendt,ŻydzinaterenieWolnegoMiastaGdań-
ska,Gdańsk1997.
107MeldungenausdemReichś,t.2,s.25in.
