Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WprOwadzeNie
ajednocześnierodzajemklamryzamykającejdoniedawnanierozpoznanykolejny
obszarzagadnieńzwiązanychzXX-wiecznąpolskąplastykąpowstałąpozagranicami
Polski12.
OpracowanieobejmujeramyczasoweodwyjściaPolskichSiłZbrojnych(zwa-
nychArmiąAndersa)w1942r.zterenówówczesnegoZwiązkuSocjalistycznychRe-
publikRadzieckichażporok1949,wktórymto(powcześniejszymrozwiązaniu,
wlipcu1948r.,PolskiegoKomitetuPrzysposobieniaiRozmieszczenia)zakończy-
łasięrzeczywistaopiekagenerałaWładysławaAndersanaduratowanymipolskimi
żołnierzami-artystami,iwktórymtorokumieszkającynaWyspachBrytyjskichpol-
scymalarzepowołalidożyciawLondynieawangardowągrupęartystycznąpodnazwą
Grupa49.Wartododać,iżrok1949byłrównieżznamiennywpowojennejsztuce
wPolsce,albowiemwdniachod27do29czerwcawKatowicachprzypieczętowano
ostateczniezwycięstwo(równieżwobszarzesztukplastycznych)doktrynyrealizmu
socjalistycznego,forsowanejprzezmonopartyjnyrządówczesnejPolskiLudowej,zło-
żonywwiększościzczłonkówpowstałejw1948r.PolskiejZjednoczonejPartiiRo-
botniczej.
Wtwórczościplastycznejinteresującejnasgrupyartystówpolskichpracujących
od1942r.do1945r.wwarunkachwojskowychrygorówifrontowychdziałań(na
BliskimiŚrodkowymWschodzieoraznaPółwyspieApenińskim)orazwczterech
powojennychlatach,do1949r.(wpierwweWłoszech,anastępniewWielkiejBryta-
nii),należyuwzględniaćprzedewszystkimprocesasymilacjiartystydonowejsytuacji
inmocprzystosowawczą”kierunkówmalarskich,którereprezentowali(przedewszyst-
kimkapizmu),dozmieniającychsięwarunków,wktórychichdziełapowstawały.
ZresztąpodobnemechanizmywidocznebyłyrównieżwpowojennejPolsce.Kapiści,
którzyprzeddrugąwojnąświatowąwpisalisięwnprocesyporządku”,jakpisałPiotr
Piotrowski,inienależelidoradykalnejawangardyczyrewolucjonistów,pozostawili
swojepiętnonietylkonacałejsztuceprzedwojennejPolski,alerównieżnadokona-
niachartystycznychwwarunkachwojennychiwnowejnodsłonie”(przynajmniej
częśćznich)zarównowmrokachsocrealistycznejdoktryny,jakiwodwilżowejnowo-
czesności,niezmieniającjednakzasadniczegokanonuwartościartystycznych13.nNie
wkoniunkturzejednaktkwiźródłosiłyjego[kapizmu–przyp.JWS]przetrwania,
uważasłuszniePiotrowski.Wkulturze,bezprzerwynarażonejnarozmaitenaciski
dziejowychracji,politycznychprzewrotówirelatywizacjiocenorazpriorytetówpo-
stępowania,opowiadaniesiępostroniestałejskaliwartościstwarzałoszansęzachowa-
niatożsamościkulturowejzarównowindywidualnym,jakizbiorowymwymiarze”14.
12
J.W.Sienkiewicz,Półwiekupozagranicamipolskiejkulturyisztuki.PolscyartyściwWielkiejBrytanii
1939-1989,(w:)tegoż,Sztukawpoczekalni,dz.cyt.,s.15-34.
13
OkwestiachsztukipolskiejwPolsceipozaPolskąpo1945r.,za:P
.Piotrowski,Międzykoloryzmem
amodernizmem.WstronęestetykirecepcjimalarstwaPiotraPotworowskiego,(w:)PiotrPotworowski1898-1962,
podred.J.Słodowskiej,Warszawa1998,s.53.
14
Patrz:P
.Piotrowski,Międzykoloryzmemamodernizmem.WstronęestetykirecepcjimalarstwaPiotra
Potworowskiego,(w:)PiotrPotworowski1898-1962,podred.J.Słodowskiej,Warszawa1998,s.49.
11
