Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ArtyściANdersa•cONtiNuitAeNOVitA
teżnarzeźbachiprzedmiotachrękodziełaartystycznego,zastrzegającjednocześnie,
iżpublikacjaniepretendujedoprzedstawieniapełnegoobrazupolskiejtwórczości
plastycznejpowstałejwwięzieniachiobozach.Naswojeopracowanieczekająjednak
nadalpowstałewpodobnychwarunkachwięziennych–włagrachnaterenachbyłego
ZSRR–bądźwytworyrzemiosłaartystycznego(wtymparamentyliturgiczne),bądź
teżzwykłeprzedmioty,doktórychniemożnastosowaćkryteriówocenytakich,jak
doklasycznychpracplastycznych–malarstwa,grafikiczyrzeźby.Wobliczuotwie-
rającychsię(chociażzeznacznymitrudnościami)możliwościnowychformwspół-
pracypolskichirosyjskichhistorykówsztuki(m.in.wramachprogramuPolskiego
InstytutuStudiównadSztukąŚwiata)będąmogłybyćwprzyszłości(podokonaniu
badańnaterenieRosjiiwpaństwachpowstałychzbyłychrepublikZSRR)tematem
oddzielnegoopracowania21.
Kwerendyarchiwalne,scalanieipozyskiwanieprzezpolskieplacówki(jakm.in.
toruńskieArchiwumEmigracji)rozproszonychpoEuropieipozaniązbiorówdo-
kumentacyjnychorazdziełsztuki,dostarczająnamcorazwięcejźródełimateriałów
badawczych.Rzucająnoweświatłonaszeregzagadnieńwobszarzepolskiejkulturyar-
tystycznej,wtymnainteresującynasstansztukipolskiejwokresiedlaniejnajtragicz-
niejszym–tj.całkowitegorozproszeniaiogromuzniszczeńwlatachdrugiejwojny
światowej.Szczęśliwiejednakdlanaszegoopracowania,niektóreźródłaarchiwalne,
atakżenieznaneiniedostępnedo1989r.dziełasztukiudałosięautorowiksiążki
poznaćpozakrajem,wtrakcieponaddwudziestopięcioletnichbadańwojennegoipo-
wojennegopolskiegożyciaartystycznegonaemigracji.
Pracemalarskie,rysunkoweirzeźbiarskieżołnierzy-artystów2Korpusu,będą-
cezasadniczowynikiemnieskrępowanejwarunkamiwojennymianiteżprzesłanka-
miideologicznymiinwencjitwórczej,stałysięgłównympowodem,byspojrzećna
nie–niezperspektywymartyrologii,wojny,cierpieniaipropagandywojennej,lecz
przezpryzmatichwartościartystycznych.Tylkowniewielkimstopniupraceartystów
polskich,którzyznaleźlisięwszeregachArmiiPolskiejnaWschodziei2Korpusu,
pochodzącychzkrakowskiego,warszawskiego,wileńskiego,lwowskiegoczykatowic-
kiegośrodowiskaartystycznego,związanebyłytematyczniezwojną.Równieżmłodsi
adepcisztuki(żołnierze-studenci),którzyniezdążylirozpocząćedukacjiartystycz-
nejwPolsceprzedwrześniem1939r.,aktórzyczerpalidoświadczeniawarsztatowe
zpracownimalarskich,graficznychirzeźbiarskich,doktórychtrafilipodczasstudiów
wuczelniachartystycznychBejrutu,RzymuiLondynu,niezajmowalisięszczególnie
tematamiwojny.Ichzetknięciesię,przedewszystkimpowyjściuznnieludzkiejziemi”,
znowymiśrodowiskamikulturowymiinową,nieeuropejskąsztuką,atakżeniezna-
nymwPolscekoloremiświatłem(zarównonaBliskimiŚrodkowymWschodzie,jak
21
SzerokiespektrumproblemówwtymzakresiepojawiłosięwobradachIKonferencjiNaukowejPol-
skichiRosyjskichHistorykówSztukinPolska-Rosja.SztukaiHistoria”,jakamiałamiejscewdniachod12do
14września2012r.wWarszawie.Patrz:http:llsztukaorientu.pllindex.php?option=com_content&task=vie-
w&id=137,dostęp16.03.2013.
14
